هشدار حفاظت سازمان جنگل ها: خطرنابودی شمشادهای شمال کشور

معاون حفاظت امور اراضی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری از شیوع آفت شب پره و خطر نابودی شمشادهای شمال کشور خبر داد و گفت: این آفت همچنان در حال پیشروی است و در صورتی که اقدام های جدی صورت نگیرد، به یک بحران تبدیل می شود.

به گزارش روز چهارشنبه خبرنگار ایرنا، با وجود این که چندی پیش استان های شمال کشور از جمله مازندران و گیلان با پدیده آفت آتشک شمشاد مواجه بودند؛ به تازگی با آفت شب پره که یک گونه وارداتی است مواجه شده اند. به دلیل این که این گونه پروانه دشمن طبیعی در مناطق شمال کشور ندارد مبارزه و کنترل آن با مشکلات و هزینه های بالا همراه شده است.

«مسعود منصور» در دومین جلسه کمیته تخصصی گیاه پزشکی سازمان جنگل ها با محوریت بررسی راهکارهای مقابله با آفت شب پره، گفت: این آفت شمشادهای غرب مازندران (رامسر تا رویان) و از شرق (ساری تا نور) و همچنین در استان گیلان شهرهای آستارا و رضوان شهر را آلوده کرده و در بخش هایی از شهر رودسر نیز آلودگی تا حدی انتشار پیدا کرده است. 

** ورود شمشاد های زینتی قاچاق یکی از دلایل آفت شب پره 

معاون حفاظت امور اراضی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با انتقاد از فروش شمشادهای زینتی در کشور با وجود ممنوعیت و غیرقانونی بودن ورود این گونه گفت: دستگاه های مرتبط از جمله سازمان حفظ نباتات باید نسبت به این مساله حساسیت ویژه ای نشان دهند. 

منصور بر ضرورت اطلاع رسانی ابعاد این پدیده برای ایجاد حساسیت در دستگاه های متولی نسبت به بحث های قاچاق و قرنطینه ای اشاره کرد و افزود: اگر اقدام های جدی برای مقابله و حذف آفت شب پره در جنگل های شمال کشور صورت نگیرد، این مساله به یک بحران جدی تبدیل خواهد شد، بنابراین این موضوع تنها مرتبط باسازمان جنگل ها نیست بلکه تمامی دستگاه های اجرایی و بخش های خصوصی، شهرداری ها و استانداری ها باید همکاری کنند. 

وی با تاکید براین که آفت شب پره تنها مختص به جنگل های شمال کشور نیست بلکه در باغ های خصوصی و پارک های شهری نیز مشاهده شده است، تصریح کرد: در مکان های گردشگری این آفت قابلیت انتشار و انتقال پیدا می کند.

معاون حفاظت امور اراضی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری افزود: آفت شب پره وارداتی از کشورهای آسیایی است که در ایران نیز ابتدا در سه نقطه از چالوس مشاهده شده است. 

منصور با اشاره به این که ارزش گذاری ریالی برای گونه های شمشاد آسیب دیده امکان پذیر نیست، افزود: ارزش اکولوژیک شمشادها غیر قابل تامین و جبران است اما میزان آسیب شمشادهای کشور در اثر آفت شب پره در جلسه روز شنبه ۳۰ مرداد اعلام خواهد شد. 

بیش از ۷۲ هزار هکتار جنگل شمشاد در کشور موجود است.

**آفت شب پره پدیده ای قرنطینه ای است 

معاون حفاظت امور اراضی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با تاکید براین که آفت شب پره قرنطینه ای است، افزود: سازمان جنگل ها در مکاتباتی با سازمان حفظ نباتات خواستار قرنطینه ای بودن آفت شبپره شده است تا برای قرنطینه ای بودن این آفت تجهیزات، لوازم و امکانات لازم برای مبارزه با این آفت، مشاوره های فنی و تامین محدوده های مورد نظر کمک رسانی شود. 

** اعتبار فعلی مبارزه با آفت شب پره در شمال کشور کفایت نمی کند 

منصور با بیان این که سازمان جنگل ها حفاظت و کنترل عرصه های دولتی را برعهده دارد، گفت: سازمان جنگل ها در مقابله با آفت شب پره در جنگل های شمال با کمبود اعتبار مواجه است، بنابراین لازم است بودجه مقابله با آفت شب پره از طریق دستگاه های مختلف از جمله سازمان مدیریت بحران تامین شود. 

به گفته وی، به همین منظور مذاکراتی با بخش های خصوصی انجام شده است تا این بخش ها در عرصه تحت مدیریت خود با هماهنگی سازمان جنگل ها بار مالی لازم را نسبت به مقابله با آفت شب پره برعهده بگیرند. 

معاون حفاظت امور اراضی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری ادامه داد: به دلیل این که آفت شب پره برای نخستین بار وارد کشور ما می شود، نیاز داریم دانش لازم نسبت به این پدیده به کارشناسان سازمان جنگل ها انتقال یابد.

منصور از تمامی مراجع قانونگذار، اجرایی، NGO ها و تشکل های تخصصی خواست وارد عرصه شوند و سازمان جنگل ها را در زمینه شناسایی هر چه دقیق تر و راه های مبارزه با آن کمک کنند. 

وی با اشاره به این که انتقال آفت شب پره به ایران از طریق بیوتروریسم تنها یک فرضیه ثابت نشده است ، گفت: با سازمان پدافند غیرعامل رایزنی هایی صورت گرفته تا راه های نفوذ و انتقال این آفت به کشور مشخص شود. 

منصور افزود: پایش مناطق مختلف برای شناسایی آفت شب پره و میزان شیوع آن در حال بررسی است و گزارش آن در هفته آتی اعلام می شود. 

به گزارش ایرنا، آفت مذکور گونه ای پروانه با نام علمی Cydalima perspectalis است که به طور طبیعی در شرق آسیا زندگی می کند و نخستین بار در سال ۱۳۸۵ در آلمان و سپس در چند کشور اروپایی طغیان کرد و از نیمه دوم خردادماه امسال در بخشی از اراضی جلگه ای و جنگلی گیلان و مازندران دیده شد که تاکنون خسارت زیادی به درختان شمشاد وارد کرده است. 

مناطق جنگلی آستارا ۳۲ هزار هکتار است که در این میان بیش از ۱۵۰ هکتار از اراضی جنگلی این شهرستان را درختان شمشاد تشکیل می دهند. 

همچنین طبق آمارها بیش از سه هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی جلگه ای و جنگلی شمشاد به دلیل شیوع آفت برگ خوار (شب پره) به طور کامل خشک شده است.

این آفت از اواخر خردادماه سال جاری حدود هشت هزار هکتار از اراضی جلگه ای و جنگلی شمشاد را تحت تاثیر قرار داده است.

شمشاد هیرکانی با نام علمی بوکسوس هیرکانا (Buxus hyrcana) درختی همیشه سبز و بومی جنگل های هیرکانی در شمال ایران است که در فهرست گونه های گیاهی در خطر انقراض اتحادیه بین المللی حفظ طبیعت (IUCN) قرار دارد. 

منبع:ایانا

ابلاغ دستورالعمل محیط زیستی به110هزار مدرسه تا مهرماه

 معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ابلاغ دستورالعمل محیط زیستی برای مدارس گفت: دستورالعمل محیط زیستی در 110 هزار مدرسه در صورت ابلاغ از مهرماه اجرا می شود


به گزارش سلامت نیوز به نقل از پانا،معصومه ابتکار درخصوص برنامه های سازمان محیط زیست در حوزه مدارس اظهارداشت: طرح ها و برنامه هایی را برای همکاری مشترک با آموزش و پرورش داریم که طبق تفاهم نامه بین دو ارگان سازمان حفاظت محیط زیست و آموزش و پرورش در حال انجام است.


معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: دستورالعملی برای مدارس کشور تدوین شده که در حوزه محیط زیست، آموزش و مشارکت دانش آموزان و معلمان مسایل حوزه محیط زیست را مد نظر قرار داده است که امیدواریم به زودی برای سال تحصیلی جدید ابلاغ شود.


وی با بیان اینکه محیط زیست نیازمند مدیریت سبز مدارس است، گفت: در این راستا مشارکت دانش آموزان و معلمان در حفظ محیط زیست به ما کمک می کند. بنابراین دستورالعملی که تهیه شده را می توان نخستین سند مشترک آموزش مسائل محیط زیستی در مدارس دانست.


ابتکار با تأکید بر اینکه دستورالعمل محیط زیستی در 110 هزار مدرسه در صورت ابلاغ از مهرماه اجرا می شود، تصریح کرد: با اقداماتی که بین دو ارگان انجام شده دستورالعمل محیط زیستی مدارس برای ارتقا و حفظ محیط زیست را بتوانیم هر چه سریعتر اجرا کنیم.


رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره پیگیری راه اندازی مدارس محیط زیست نیز گفت: مجوز این مدارس از سوی سازمان حفاظت محیط زیست صادر می ‌شود که با مشارکت آموزش و پرورش راه اندازی می شود و در حال حاضر تعدادی از این مدارس در برخی استان های غربی و جنوبی کشور ایجاد شده و فعالیت می کند.

منبع:سلامت نیوز

این ها "چشمه قطری" نیستند و در خاک گلستان قرار دارند

«آب چشمه هایی که با نام "قطری" در استان سمنان، مجوز انتقال به شاهرود را گرفته و اجرایی شده مربوط به چشمه های "زرین گل" استان گلستان است و تنها به این دلیل از نام چشمه قطری در این طرح استفاده شده که برای عموم، انتقال آب از حوضه آبریز سمنان به نقطه دیگر این استان را القا کنند؛ در حالی که آب از حوضه آبریز گلستان به استان سمنان منتقل شده و این یک انتقال بین حوضه ای است که تبعات محیط زیستی و اجتماعی سنگینی را به همراه دارد.»

به گزارش سلامت نیوز، اسماعیل مهاجر مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان با بیان این مطلب به خبرنگار ما گفت:«در چند سال اخیر به بهانه انتقال آب از چشمه های واقع در ارتفاعات آبریز سیاه رودبار زرین گل در علی آباد کتول گلستان به استان سمنان اقدام به ایجاد جاده، حفر چاله و سپتیک های بزرگ لوله گذاری در مسیر کرده اند که این طرح، تغییر سیما و تخریب های متعدد در زیستگاه، حذف گونه های باارزش گیاهی و همچنین دسترسی آسان تر به منابع و آب های ذخیره ای بالادست و آلودگی مراتع و حوزه های آبی را در بر داشته است. این پروژه به نام انتقال آب چشمه های قطری مطرح شده که در اجرا و واقعیت، اتفاق دیگری روی داده است.»

او در توضیح این رویداد عجیب و مخرب گفت:«چشمه قطری در مجاورت امامزاده قطری و در حوزه جغرافیایی استان سمنان و شهرستان شاهرود و بسطام قرار داشته که هیچ گونه ارتباطی با منطقه لوله کشی شده فعلی که در استان گلستان است ندارد.»

مهاجر تاکید کرد:«منابع آبی که جهت انتقال به سمنان در نظر گرفته شده زیر دکل "قاسم خان" و در بخش شرقی قرار داشته و جزو حوضه آبریز شهرستان علی آباد کتول استان گلستان است. لوله گذاری ها و ایجاد سپتیک های متعدد تا دهانه مرده شور انجام گرفته وحتی یک قطره ار آب چشمه قطری، آنهم به دلیل اعتراض ساکنان روستای ابر شاهرود، توسط لوله های این طرح به سمنان منتقل نمی شود.»

مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان درباره اهمیت چشمه هایی که به رودخانه اصلی دهنه پونه آرام می پیوندند هشدار داد:«انتقال آب های شیرین بالادست و حذف آن از منطقه، باعث کمبود منابع آبی گلستان و خشک شدن چشمه های موقت و فصلی موجود در جنگل، کم شدن رطوبت نسبی خاک و تغییر بافت خاک به مرور زمان، کاهش زادآوری درختان نادر سرخدار که بسیار به تغییر شرایط زیستگاه حساس هستند و در نهایت به مخاطره افتادن بقای حیات وحش در جنگل و احتمال انقراض گونه های ضعیف تر می شود.»

مهاجر در ادامه گفت:«همچنین شور شدن آب رودخانه در اثر بردن آب های شیرین، درختان و درختچه های مسیر و حاشیه رودخانه خشک شده و از بین می روند و بقای حیات وحش منطقه نیز کاملا به خطر می افتد و موجوداتی که در آب رودخانه زیست می کنند نیز نابود می شوند، ضمنا شوری آب امکان هرگونه کشاورزی در سطح منطقه را خواهد گرفت و تمامی واحدهای پرورش ماهی نیز قادر به فعالیت نیستند که این امر ، تبعات گسترده ای را در سطح استان ایجاد می کند و در نهایت وجود بیش از هزارهکتار از اراضی کشاورزی، چاه های فراوان کشاورزی در اطراف رودخانه که یقینا آب آنها از رودخانه تامین می شود، چاه های آب شرب علی آباد کتول و روستاهای پایین دست، آب بندان های متعدد کشاورزی و پرورش ماهی و ده ها هزار دام در دهنه زرین گل، آب شرب روستاهای منطقه، جنگل منحصر به فرد سرخداری، زیستگاه وحوش کمیاب در جنگل های منطقه به خطر می افتد.»

مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان در ادامه تاکید کرد:«به استناد بررسی های میدانی و ثبت مختصات جغرافیایی، چشمه های موجود منطقه و تهیه نقشه مربوطه، مشخص شد تمامی چشمه ها در دامنه شمالی البرز واقع در مرز سیاسی استان گلستان است.»

او با اشاره به اینکه اولویت های نیاز آبی استان اعم از تامین حقابه محیط زیست، شرب و کشاورزی با توجه به شرایط خشکسالی گلستان بر تمام موارد دیگر اولویت دارد گفت:«گلستان رتبه بالای خشکسالی را در کشور داراست و با این حال در حال حاضر بهره برداری از آب چشمه های "سرخ لم 1 و 2" ، "قربان تلار 1 و 2 " توسط شرکت آب منطقه ای سمنان در حال انجام است و ما با این طرح مخالفیم و تمام اقدامات لازم حقوقی و قضایی را نیز انجام داده ایم.»

منبع:سلامت نیوز

نمی‌توان به بهانه تأمین آب شرب، جنگل‌های هیرکانی را تخریب کرد

 

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با مثبت ارزیابی کردن اقدام سازمان محیط زیست در جلوگیری از ساخت شفارود، گفت: تخریب جنگل‌های شفارود و ساخت سد به بهانه تأمین آب شرب اقدام قابل قبولی نیست.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خانه ملت،احمد علی کیخا درخصوص برخی انتقادهای مطرح شده مبنی بر عملکرد غیرقابل قبول سازمان حفاظت محیط زیست در جلوگیری از ادامه ساخت سد شفارود، گفت: اصل 50 قانون اساسی به صراحت تاکید کرده که فعالیت های اقتصادی و اجتماعی که باعث تخریب و آلودگی غیرقابل جبران محیط زیست می شود، ممنوع است؛ بنابراین تکلیف دراین خصوص کاملا روشن و واضح است.

نماینده مردم زابل، زهک و هیرمند درمجلس شورای اسلامی، افزود: مرجع تشخیص اینکه کدام پروژه زیست محیطی مصداق بارز اصل 50 قانون اساسی است، سازمان حفاظت محیط زیست است و به طورحتم زمانی که این سازمان از پیشرفت و یا ساخت یک پروژه جلوگیری می کند، باید مجلس و دولت از این تصمیم و تشخیص سازمان محیط زیست تبعیت کنند.

وی با تاکید براینکه سازمان محیط زیست باید از ظرفیت های لازم به لحاظ کارشناسی و منطق علمی کافی در ساخت سدها برخوردار باشد، تصریح کرد: طبق بازدید های به عمل آمده از سد شفارود کاملا مشخص است که نباید از این طریق برای تامین آب مورد نیاز استان گیلان اقدام شود؛ زیرا با ساخت این سد بخش بزرگی از درختان کمیاب هیرکانی درجنگل های این منطقه تخریب می شود.

این نماینده مردم درمجلس دهم با بیان اینکه می توان از راهکارهای دیگر مانند مهارآب های سطحی درجهت تامین آب شرب استفاده کرد، گفت: در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا برای جلوگیری از خشکسالی و نیز تامین آب مورد نیاز، دولت با ارائه یارانه به مردم، از توان آنها به منظور استفاده از جمع آوری باران های سیل آسا برای آبیاری فضای سبز استفاده می کند؛ بنابراین راهکار تخریب جنگل و ساخت سد برای تامین آب شرب مورد نیاز در هرنقطه از کشور قابل قبول نیست و باید از راهکارهای دیگری استفاده کرد.

کیخا با تاکید بر اینکه احداث سد شفارود از ابتدا اشتباه بود، تصریح کرد: احداث این سد از سیاست های دولت قبل بود و با وجود اینکه تا کنون 140 میلیارد تومان برای احداث آن هزینه شده است، اما سازمان محیط زیست به جهت جلوگیری از تخریب محیط زیست و جنگل ها از پیشرفت این پروژه جلوگیری کرده است.

عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس، یادآوری کرد: اقدام سازمان حفاظت محیط زیست در جلوگیری از پیشرفت فیزیکی سد شفارود، کارشناسی و علمی است.

به گفته بسیاری از نمایندگان استان های شمالی کشور سازمان محیط زیست از ادامه ساخت سد شفارود به رغم 40 درصد پیشرفت فیزیکی جلوگیری می کند.


منبع:سلامت نیوز

آبگیری دریاچه چیتگر با فاضلاب!

 

وقتی فاضلاب به رودخانه،‌ دریا یا دریاچه ریخته می شود انگار این فاضلاب باز هم به اشکال مختلف وارد چرخه غذایی ما شده است. هرچند عنوان می‌شود این آب تصفیه شده اما بسیاری از آلودگی های میکروبی و سربی آب با تصفیه برطرف نمی شود. علاوه بر این، وجود فاضلاب در محدوده زندگی انسان ها مشکلات زیادی را از نظر آلودگی بهداشت محیطی برای آنها ایجاد می کند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، دریاچه های مصنوعی ساخته دست بشر در همه جای دنیا با نگهداری و مراقبت به تلطیف هوا کمک می کنند، در حالی که تجربه اولین و تنها دریاچه مصنوعی ایجاد شده در اطراف پایتخت چندان تجربه خوشایندی نبوده و این دریاچه به دلیل آبگیری اولیه با فاضلاب و رها شدن، به محلی برای رشد انواع میکروب ها و باکتری ها تبدیل شده و مشکلات زیادی را برای ساکنان منطقه ایجاد کرده است.

منطقه ۲۲ تهران تا همین پنج سال قبل محلی برای زندگی نبود، اما این روزها دیگر جای سوزن انداختن در آن نیست. خیابان‌سازی، طراحی شهری، برج‌سازی و آپارتمان سازی در این منطقه از تهران به اندازه ای با سرعت و حساب نشده انجام شد که حتی اعضای شورای شهر هم تازه بعد از مستقر شدن ساکنان و ایجاد مشکلات، متوجه تخلفات شدند. غلامرضا انصاری، یکی از اعضای شورای شهر تهران در مورد این تخلفات به «آرمان» می گوید: تخلفات منطقه ۲۲ تهران حد و مرز ندارد. در حالی که قرار بود در طرح اولیه جایابی، این منطقه به منطقه ای فرهنگی - نظامی تبدیل شود در قالب تهاتر دست نهادهای نظامی افتاد و این یکی از تخلفات صورت گرفته در این منطقه است. او عنوان می‌کند: تخلفاتی نظیر بلند مرتبه سازی، عدم توجه به اصول شهری مانند تاسیس پارکینگ و همچنین جایابی غیرکارشناسی دریاچه چیتگر سایر تخلفاتی است که در این منطقه از تهران رخ داده است. در منطقه ۲۲ تهران دریاچه بزرگی قرار دارد که معلوم نیست از کدام پهنه آبی سرچشمه می گیرد. دریاچه «شهدای خلیج فارس» نام دریاچه چیتگر است که ایده ساخت آن به ۴۶ سال قبل باز می گردد؛ درست همان زمانی که نخستین طرح جامع شهر تهران کلید خورد. جمالی سال ۹۳ به قیمت متری شش میلیون تومان یک آپارتمان ۱۲۰ متری در شمال دریاچه چیتگر خریده است. او در این باره می گوید: زمانی که می خواستیم این واحد را بخریم فقط به بهانه اینکه نزدیک دریاچه است نزدیک متری دو میلیون تومان گران‌تر این خانه را به ما فروختند. این شهروند تهرانی ادامه می دهد: نزدیک سه سال است که فصل های تابستان مجبور به ترک منزل و سکونت در مکان های دیگر هستیم، زیرا علاوه بر بوی بد ماهی که از این دریاچه استشمام می‌شود پشه و سایر دوزیستان مانند قورباغه ها شب‌های تابستان و به ویژه اواخر این فصل یعنی همین زمانی که در آن هستیم آن‌قدر زیاد می‌شوند که هر جنبنده‌ای مجبور به فرار می شود. جمالی می‌افزاید: هیچ کاری نمی توانیم برای وارد نشدن آن همه پشه به خانه مان انجام دهیم، زیرا با وجود اینکه همه پنجره ها و درها را می بندیم باز هم خانه و منطقه مملو از پشه است و جانورانی مانند قورباغه‌ها هم در اطراف خانه‌ها به شکلی وسیع پرسه می زنند. او با بیان اینکه پشه های اطراف این دریاچه به دلیل وجود فاضلاب پشه های معمولی نیستند، می گوید: این پشه ها چون در محیطی آلوده زندگی می کنند به شدت خطرناک هستند، جوری که سال گذشته در اثر گزش چند پشه دختر خردسال من بیماری عفونی گرفت و بستری شد. جمالی ادامه می دهد: این مشکل فقط به ما اختصاص ندارد و بسیاری از کودکان ساکن که در اطراف دریاچه بازی می‌کنند به بیماری های مختلفی نظیر اسهال ویروسی مبتلا می‌شوند. پزشکان درمانگاه‌های این منطقه چندی پیش اعلام کرده بودند: بیماری های ویروسی و انگلی در ساکنان منطقه ۲۲ نسبت به سایر مناطق تهران بیشتر است.

برای نجات دریاچه دیر است

عضو شورای شهر تهران در مورد اینکه آیا این امکان وجود دارد که این دریاچه تصفیه شده و از حالت گنداب خارج شود، می گوید: هیچ کاری برای نجات این دریاچه نمی‌شود انجام داد، زیرا جایابی آن از ابتدا غیر کارشناسی بود و اینکه اطراف این طرح غیرکارشناسی واحد مسکونی ساخته شود اشتباه پشت اشتباه بود. در شرایطی که با کمبود آب زیادی در تهران روبه رو هستیم نمی توانیم آب زمین‌های کشاورزی را به این منطقه ببریم و بنابراین این دریاچه به حال خود رها شده است. او می گوید: براساس بررسی‌هایی که انجام شد قرار بر این بود که آب دریاچه چیتگر با استفاده از آب تصفیه شده رودخانه کن تامین شود، اما چون این دریاچه سریعا آبگیری شد، تصفیه‌خانه‌ها ساخته نشده و این دریاچه با فاضلاب آبگیری می‌شود.

نبود پارکینگ و ترافیک شدید

بیماری های ویروسی و انگلی و شیوع آن در بین ساکنان اطراف دریاچه چیتگر به دلیل وجود فاضلاب در دریاچه است. فاضلابی که به دلیل عدم نصب تصفیه خانه برای دریاچه صورت گرفته است. یکی از مغازه‌دارهای اطراف دریاچه از عفونت چشمهایش به دلیل رفتن پشه به داخل آن می گوید و می افزاید: پشه های این منطقه با پشه‌های کل تهران و حتی کل کشور فرق دارند. ریز هستند و وقتی نیش می زنند زخمی عفونی ایجاد می کنند که اصلا از بین نمی رود؛ شانس بیاوری این پشه ها وارد چشمانت نشوند. مهاجر می افزاید: چندی پیش به دلیل رفتن یک پشه داخل چشمم، چشم راستم عفونت شدیدی کرد و تا ماه‌ها تحت درمان بودم. پزشک معالجم در مورد دلیل عفونت چشمم گفت: این پشه ها به دلیل اینکه در فاضلاب زندگی می کنند مستعد ایجاد بیماری های عفونی مختلف هستند و به هر جای بدن وارد شوند آنجا عفونت می کند. علاوه بر اینها، به اعتقاد او، یکی دیگر از مشکلات حاشیه ای دریاچه خلیج فارس چیتگر مساله پارکینگ است که موجب ترافیک شدید در این منطقه و گلایه مردم محدوده شده است. او در این باره می گوید: برای توقف خودرو و تردد این همه جمعیت در اطراف دریاچه، پارکینگ مناسبی در نظر گرفته نشده است و زمان بارگذاری جمعیت در این آپارتمان ها، ضایعه ترافیکی شدیدی در منطقه ایجاد شد. مهاجر خاطر نشان می کند: از شهرداری می خواهیم فکری به حال مشکلات مختلف این منطقه کند که با بهره برداری همه بخش های دریاچه، بیشتر هم شده است.

مرگ زودهنگام اکوسیستمی

در دنیا بیش از ۱۰۰ سال است که دریاچه مصنوعی ساخته می شود تا از آن به عنوان یک فضای تفریحی استفاده شود؛ دریاچه چیتگر هم یکی از این دریاچه‌هاست که با وجود انسان ساز بودنش، به علت وجود گونه های مختلف ماهیان، پرندگان، موجودات ریز و گیاهان آبزی یک مجموعه حیاتی و به عبارتی اکوسیستم آبی تشکیل داده است. مطالعات جهانی هم نشان می دهد، وقتی یک مجموعه آبی چه به صورت طبیعی و چه به صورت انسان‌ساز ساخته شود به زمان نیاز دارد تا موجودات زنده آن در کنار یکدیگر به تعادل برسند. با وجود این، از آبگیری تا افتتاح این دریاچه از سال ۹۳ تا امروز، مسئولان با وجود اشراف کامل به تمامی مشکلات دریاچه چیتگر، هیچ اقدامی برای تکمیل ملزومات این دریاچه به انجام نرسانده‌اند. مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در مورد دریاچه چیتگر به «آرمان» می گوید: زمانی که آب را انباشته می‌کنیم، باید شرایط طبیعی، اجتماعی و اقتصادی منطقه هم سنجیده شود و در واقع هرگونه توسعه، نباید به قیمت بر هم زدن طبیعت تمام شود و به همین دلیل هم است که نباید در اطراف شهرها، جریانات آبی را دستکاری کرد، چراکه در آن صورت مانند دریاچه چیتگر، به جای آنکه مایه حیات شود، منبع‌ آلودگی می‌شود. اسماعیل کهرم با بیان اینکه وجود پهنه وسیعی از فاضلاب در دریاچه چیتگر حاصل بی‌مسئولیتی مسئولان است، می افزاید: در واقع شهرداری تهران باید فکری به حال آب این دریاچه بکند و منابع آب را مدیریت کند. او می افزاید: دریاچه مصنوعی چیتگر با شرایط فعلی در خطر مرگ زودهنگام اکوسیستمی است و نه تنها راکد بودن، این دریاچه را به مرداب و گنداب تبدیل می‌کند، بلکه مردم را هم مورد هجوم حشرات و موجودات گزنده قرار می‌دهد. مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست نصب تصفیه خانه در کنار اقداماتی برای اکسیژن‌رسانی به آب را از سوی شهرداری لازم می داند و در مورد معضل وجود پشه و قورباغه در این منطقه می گوید: اگر در مورد این دریاچه سایر استانداردها با نظر کارشناسان تامین می‌شد، اکوسیستم موجود در طبیعت طی یک دوره پنج‌ساله تعادلی را به وجود می آورد که دیگر نیازی به مداخله انسان نبود، یعنی قورباغه‌ها، پشه‌ها را می خوردند و تعادل برقرار می شد، اما به دلیل آبگیری دریاچه با فاضلاب و تصفیه نشدن آن آب راکد شده و به گنداب تبدیل شده است. کهرم آبگیری دریاچه با فاضلاب تصفیه نشده را رد می کند و می‌گوید: حتما با فاضلاب تصفیه شده این اتفاق افتاده است، زیرا اگر فاضلاب تصفیه نشده بود بوی گند آن کل تهران را برمی‌داشت، اما چون این طرح مانند بسیاری از پروژه‌های شهری بعد از افتتاح رها شد چنین آسیبی را ایجاد کرد.

منبع:سلامت نیوز

...اگر هشدارهای فائو را جدی می‌گرفتیم!

 

سعیده فتحی

اگر هشدارهای سازمان فائو برای ایران جدی گرفته می‌شد، احتمالاً ۳۱ هزار و ۲۰۰ رأس دام از سال ۱۳۹۴ تاکنون بر اثر ابتلا به تب برفکی تلف نمی‌شدند و شاید درختان بلوط و شمشاد نمی‌سوختند و در منطقه رویشی زاگرس زوال و خشکیدگی ۱۸ میلیون اصله درخت در وسعت ۱,۴ میلیون هکتار رخ نمی‌داد و حدود ۵۷ هزار هکتار از جنگل‌های شمشاد شمال کشور به‌دلیل هجوم آتشک (بلایت) خزان نمی‌کرد و شاید میگوهای آلوده هم در آب‌های کشورمان نبود...

فائو وجود بحران زنجیره غذایی در ایران را هشدار داده بود

بر اساس بولتن منتشر شده سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) با عنوان "هشدار اولیه بحران زنجیره غذایی" پیش‌بینی شد که در ماه‌های ژانویه تا مارس ۲۰۱۶ (دی ۱۳۹۴ تا فروردین ۱۳۹۵) بحران زنجیره غذایی (Food Chain Crisis) به شکل فزاینده‌ای مناطقی از قاره‌های آفریقا، آمریکا، آسیا و اروپا را تحت تأثیر خود قرار دهد. در بولتن فائو به تهدیدهای مطرح‌شده در سه ماهه مذکور پرداخته شده و بیماری‌های حیوانات و امراض مشترک انسان و دام، بیماری‌های آبزیان، هجوم ملخ و در نهایت آفات و بیماری‌های جنگل ازجمله این تهدیدها عنوان شده است.

بر اساس گزارشی از فائو، بیماری تب برفکی در دام‌ها در ایران پیش‌بینی شده بود. اخیراً "سروتیپ A" این بیماری از "توپوتیپ ۱" آسیا و "ژنوتیپ ۷" در بخش‌هایی از کشور گزارش شده است. یک طغیان این بیماری در شهریور ۱۳۹۴ در قم گزارش شد و سویه جدید تب برفکی نخستین‌بار در استان قم شناسایی شد و علاوه بر آزمایشگاه‌های داخلی به خارج از کشور ارسال و در آنجا نیز به تأیید رسید. هم‌اکنون این سویه در کشورهای حاشیه خلیج فارس وجود دارد، اما به‌طور مشخص این بیماری از سوریه به عراق و از آنجا به ترکیه و سپس همراه دام قاچاق وارد ایران شده است.

بر اساس آخرین آمار تلفات دام بر اثر ابتلا به تب برفکی در کشور که از سوی مهدی خلج، رئیس سازمان دامپزشکی اعلام شده، ۱۳ هزار رأس گوسفند و بز و حدود یک‌هزار و ۸۰۰ رأس گاو در سال ۱۳۹۴ و همچنین دست کم ۱۵ هزار رأس دام سبک و یک‌هزار و ۴۰۰ رأس دام سنگین در سال ۱۳۹۵ تلف شده‌اند. یعنی به عبارتی ۳۱ هزار و ۲۰۰ راس از سال ۱۳۹۴ تاکنون تلف شده‌اند.

عادل محمدی، مدیرعامل صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان اردبیل اعلام کرد: "شیوع تب برفکی در استان باعث وارد شدن خسارت زیادی به بخش دامداری شده و تاکنون گواهی بیمه بیش از چهارهزار رأس دام تلف‌شده، صادر شده است."

این سازمان پیش‌بینی کرده بود که بیماری "نکروز حاد هپاتوپانکراس^(۱)" احتمالاً به نقاط دیگر آسیا از طریق صادرات حیوانات زنده مولد و لارو قابل پرورش و دیگر حیوانات زنده (مانند میگو و صدف خوراکی) گسترش خواهد یافت. این حیوانات به‌عنوان خوراک برای حیوانات آبزی مولد استفاده می‌شود و از طریق تجارت کشورها و همچنین انتقال آبزیان زنده سرایت این بیماری به دیگر کشورها صورت می‌گیرد. این بیماری در ایران نیز شایع است، اما وضعیت بحرانی ندارد.

امرالله قاجاری، مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های آبزیان اظهار داشت: "به‌منظور ارزیابی و کنترل بهداشتی مراکز تکثیر و مزارع پرورش میگو در کشور، برنامه مراقبت از بیماری سندرم مرگ زودرس میگو در استان‌های میگو پرور به اجرا در خواهد آمد."

در بررسی دیگری توسط سازمان فائو، زوال جنگل‌های بلوط در ناحیه زاگرس به‌دلیل تنش‌های بیوتیک و غیربیوتیک در حال ادامه و گسترش است. تخریب جنگل‌های بلوط اثرات منفی در معیشت زندگی مردم و مدیریت حوضه آبخیز دارد. وضعیت این بحران در ایران بسیار اورژانسی است. فعالیت‌هایی جهت کاهش تنش‌های بیوتیک و غیربیوتیک در حال انجام است.

رضا احمدی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری ایلام در همایش عملی "راهکارهای مؤثر در کاهش زوال و خشکیدگی بلوط در جنگل‌های زاگرس"، در اسفندماه سال ۱۳۹۴ گفت: "خشکسالی‌های اخیر در منطقه رویشی زاگرس باعث زوال و خشکیدگی ۱۸ میلیون اصله درخت در این ناحیه و آلودگی مناطق در وسعت ۱,۴ میلیون هکتار شده است، که به‌علت نبود یک برنامه جامع جهت مقابله با پدیده خشکیدگی بلوط این موضوع تبدیل به یک مشکل منطقه‌ای شده است. بیشترین میزان خسارت در استان ایلام رخ داد که ۱۰۴ هزار هکتار از اراضی جنگلی استان بین ۷۵ تا ۱۰۰ درصد خسارت دیده است."

زوال جنگل‌های شمشاد جنگلی ایران به‌وسیله بیماری بلایت شمشاد با پیش‌بینی سازمان فائو ادامه دارد و در ایران در حالت اورژانسی و بسیار جدی قرار دارد. بیماری بلایتیا سوختگی شمشاد از استان گیلان شروع شده و اکنون به جنگل‌های شرق استان رسیده و جنگل‌های شمشاد هیرکانی در معرض خطر نابودی قرار گرفته است. در سال ۱۳۹۳بیماری آتشک شمشاد، حدود ۵۷ هزار هکتار از جنگل‌های شمشاد شمال کشور را دربر گرفته که این میزان حدود دو سوم جنگل‌های شمشاد شمال کشور است.

ملخ صحرایی که تکثیر و گسترش آن در جنوب شرق ایران در حال حاضر ضعیف است، هشدار دیگری از سمت سازمان فائو به ایران بود.

در همین حال سعید معین، مدیر آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات از آماده‌باش برای مقابله با ملخ‌های صحرایی در مناطق جنوبی خبر داده است. وی در گزارشی به خبرگزاری ایانا گفته بود: "شهرستان‌های هرمزگان، جاسک، میناب و جازموریان از مناطق در معرض خطر هستند. این نوع ملخ‌ها تا چندین هزار کیلومتر می‌توانند پرواز کنند و اگر کشور عمان نتواند جلوی آنها را گرفته و به موقع با آنها مبارزه کند، شهرستان‌های فوق باید آماده باشند."

فائو علاوه بر ایران، زنگ خطرهای جدیدی را برای کشورهای همسایه به صدا درآورد

همان‌طور که این سازمان برای کشور ایران پیش‌بینی‌های نزدیک به واقعیت داشته است، برای سایر کشورهای قاره آسیا نیز پیش‌بینی‌هایی در زمینه بحران‌های بیماری‌های مشترک انسان و دام و همچنین بیماری‌های حیوانات و گیاهان نیز داشته است که در زیر به آنها اشاره شده است.

سازمان فائو در زمینه بیماری‌های مربوط به آبزیان و حیوانات پیش‌بینی‌های بسیار روشنی داشت.

بر اساس این پیش‌بینی ویروس آنفولانزای مرغی H۵ (H۵ highly pathogenic avin influenza) به‌صورت چرخه‌ای تداوم می‌یابد و احتمالاً به کشورهایی که قبلاً تحت تأثیر بیماری ناشی از این ویروس قرار نگرفته‌اند، در شرق و جنوب شرق آسیا و حتی مناطق دوردست‌تر گسترش می‌یابد. مشابه همان چیزی که در زمستان ۱۳۹۳ - ۱۳۹۴ اتفاق افتاد. عامل کمتر بیماری‌زای^(۲) آنفولانزای H۷N۹ که شدت بیماری‌زایی کمتری دارد، به‌صورت فصلی افزایش خواهد یافت، اما نه به اندازه شدت آن در زمستان سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴. تاکنون با گذشت بیش از سه فصل از چرخه آن، این ویروس هنوز در خارج از چین منتشر نشده است. وجود مبادله طیور می‌تواند این بیماری را از چین به کشورهای همسایه انتقال دهد.

موارد انسانی سندروم تنفسی کوروناویروس مشابه آنچه در شترها مشاهده شده است، در عربستان سعودی و کشورهای دیگر در خاورمیانه به احتمال خیلی بالا رخ خواهد داد. شترها در خاورمیانه به‌عنوان منبع اصلی این ویروس شناخته می‌شوند که در برخی موارد از طریق انتقال دام به انسان منجر به ایجاد بیماری در انسان می‌شود.

Enterozytozoon hepatopenaei احتمالاً در بخش‌های دیگر آسیا که از حیوانات زنده مانند صدف خوراکی آلوده وارداتی از کشورهای آلوده به‌عنوان خوراک حیوانات آبزی مولد استفاده می‌شود، گسترش خواهد یافت.

از دیدگاه فائو، آفات و بیماری‌های گیاهی مختلفی نیز در چندقدمی کشورهای همسایه هستند

در جنوب غرب آسیا، به احتمال زیاد در بخش‌های داخلی قاره تکثیر ملخ‌های صحرایی که ناشی از سیکلون‌های نوامبر ۲۰۱۵ است، رخ خواهد داد. همچنین در قفقاز و آسیای مرکزی احتمال هجوم ملخ‌های ایتالیایی، مراکشی و مهاجر به احتمال زیاد اتفاق نخواهد افتاد، اما در فصل ابتدایی سال ۲۰۱۶ ممکن است این اتفاق رخ دهد. زیرا هچ شدن (از تخم بیرون آمدن) بسیاری از تخم‌های این سه نوع آفت در انتهای دوره پیش‌بینی خواهد شد.

در جنوب آسیا، بیماری زنگ زرد گندم شناسایی شده است و احتمالاً با شدت بالایی در شمال هندوستان و پاکستان گسترش یابد.

بیماری پژمردگی فوزاریومی موز به‌عنوان یک چالش مهم در جنوب شرقی آسیا تولیدات موز را تحت تأثیر قرار خواهد داد. توصیه می‌شود که کشورها به توسعه استراتژی‌های مهار بیماری و بازیابی اقدام کنند. این بیماری اخیراً برای نخستین‌بار در لبنان، اردن، عمان و پاکستان شناسایی شده است که تلاش برای مهار و پیشگیری برای این بیماری مورد نیاز است./

منابع:

۱- Acute hepatopancreatic necrosis disease.

۲- Low pathogenic.

http://www.fao.org/food-chain-crisis/en/

منبع:ایانا

پیامدهای تغییر اقلیم در ایران

محمدحسین شیخ‌محمدی پژوهشگر محیط زیست

اول: تغییر اقلیم (Climate change) را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی دوران اخیر دانست که نشان‌دهنده تغییرات غیرمعمول در اقلیم درونی اتمسفر زمین و پیامدهای ناشی از آن در قسمت‌های مختلف کره زمین است که تهدیدی جدی برای محیط زیست به شمار می‌رود. اقلیم زمین در این پنج‌ ‌میلیارد سال عمر خود از زمانی که اتمسفر آن شکل گرفته، پیوسته در حال تغییروتحول بوده است. اما مشکل از آنجا آغاز می‌شود که سرعت دگرگونی اقلیمی زیاد شده و باعث وقوع نوسان‌های گسترده‌ در شرایط آب‌وهوایی کره زمین می‌شود. هنگامی که تغییرات اقلیمی سرعت می‌گیرند، محیط زیست نمی‌تواند خود را با آنها هماهنگ کند. در سال‌های اخیر سرعت تغییرات به‌گونه‌ای بوده که محیط زیست فرصت خودپالایی نداشته و وضعیت آن روزبه‌روز وخیم‌تر شده است.

دوم: اگر بخواهیم عوامل مؤثر بر تغییرات اقلیمی را دسته‌بندی کنیم، می‌توان آنها را به دو دسته تقسیم‌بندی کرد: عوامل طبیعت‌ساز و عوامل انسان‌ساز. عوامل طبیعت‌ساز، شامل دگرگونی‌های طبیعی رخ‌داده در درون یا سطح زمین است. پدیده‌هایی مانند، تغییر مقدار نمک اقیانوس‌ها، تغییرات اتمسفر، سرگردانی قطب‌ها، فوران آتشفشان‌ها، چرخه‌های اقیانوسی و... جزء این دسته به شمار می‌روند. اما کارشناسان معتقدند شدت‌یافتن فعالیت‌های صنعتی انسان‌ها، عمده‌ترین دلیل تغییرات اقلیمی است؛ عوامل انسان‌ساز شامل فعالیت‌های صنعتی و آلوده‌کننده انسانی، افزایش سطح CO٢ و گازهای گلخانه‌ای، آلودگی‌های حرارتی، جنگل‌زدایی، انتقال آب‌های شیرین، تغییرات سطح خشکی و... است که به وسیله آن، انسان محیط را دستخوش تغییر کرده و بر اقلیم تأثیر منفی می‌گذارد. هنگامی که انسان دست در طبیعت برده و به هر نحوی باعث تغییر در روند معمول آن می‌شود، بدون شک پاسخ آن را از طبیعت خواهد گرفت، این پاسخ یا به شکل بلایای طبیعی بروزی شدید و ناگهانی داشته یا مانند تغییرات اقلیمی، روندی آرام و طولانی را طی می‌کند؛ تغییراتی که اکنون به‌عنوان تهدیدی جدی برای حیات انسان و محیط محسوب می‌شوند.

سوم: شواهد از وقوع پدیده تغییر اقلیم در ایران خبر می‌دهد. بارش‌های ناگهانی و سیل‌آسا، تغییر الگوی بارش کشور، خشک‌سالی، ‌ایجاد پدیده‌های گردوغبار، بارش برف در نقاط گرم‌وخشک، کاهش فراوانی برف در کشور و افزایش متوسط دمای برخی شهرها در سال‌های اخیر، از بارزترین نشانه‌های دگرگونی اقلیمی در ایران است که به گفته اقلیم‌شناسان، تکرار و تداوم آنها، نشان‌دهنده وقوع قطعی پدیده «تغییر اقلیم» در ایران است.

چهارم: افزایش درجه حرارت، افزایش شدت تبخیر، ذوب‌شدن یخ‌های قطبی، بالاآمدن سطح آب‌های آزاد، بی‌نظمی در پدیده‌های آب‌وهوایی، تغییر الگوی بارش، کاهش حجم و کیفیت آب‌های زیرزمینی، تشدید فرسایش زمین و... مهم‌ترین پیامد‌های طبیعی تغییر اقلیم محسوب می‌شوند. به‌یاد داشته باشیم پیامدهای تغییرات اقلیمی فقط به طبیعت محدود نشده و جامعه انسانی از عوارض جانبی این دگرگونی‌ها در امان نمی‌ماند. به خطرافتادن امنیت غذایی، افزایش تعداد و تنوع آفات کشاورزی، کاهش اشتغال در بخش کشاورزی، کاهش بازدهی و کیفیت محصولات کشاورزی و باغی، افزایش ریسک آتش‌سوزی در مزارع، کاهش سطح زمین‌های قابل کشت، کاهش عملکرد محصولات کشاورزی و دامی، ازجمله پیامد‌های این تغییرات هستند. ازدست‌رفتن امنیت غذایی می‌تواند با بروز قحطی و ناآرامی‌های اجتماعی در کشورهای مختلف همراه باشد. علاوه‌براین، پیش‌بینی می‌شود تغییر اقلیم بر سلامت انسان‌ها نیز اثراتی جدی داشته باشد. به گفته محققان و دانشمندان، افزایش شیوع بیماری‌هایی مانند مالاریا، ویروس زیکا، بیماری‌های لنفاوی، تب‌دنگی، آسم و... از پیامدهای دگرگونی اقلیمی است.

پنجم: شناخت آثار سوء پدیده تغییرات اقلیمی امری اجتناب‌ناپذیر است، ولی مهم‌تر از آن، آگاهی‌بخشی به وارثان زمین، برای سازگاری با اثرات تغییر اقلیم در راستای کاهش آسیب‌پذیری، کنترل روند تخریب محیط زیست و بازسازی آسیب‌های واردشده به طبیعت است. بدون تردید اتخاذ تمهیدات مناسب می‌تواند مواجه‌شدن با عواقب ناشی از وقوع تغییرات اقلیم را تا حد زیادی به تأخیر اندازد. باید پذیرفت خطر بیش‌ازپیش نزدیک شده است و اگر دیر اقدام کنیم، زمان را از دست خواهیم داد. یکی از مهم‌ترین عوامل در بروز تغییر اقلیم در چند دهه گذشته، انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در بخش انرژی بوده است که می‌توان با اعمال سیاست‌هایی مانند استفاده از سوخت‌های کم‌کربن نظیر گاز‌های طبیعی، استفاده از منابع تمیز و تجدیدپذیر انرژی نظیر برقابی، انرژی خورشیدی، انرژی باد، زمین‌گرمایی، انرژی هسته‌ای و... به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای اقدام کرد. یکی از منابع عمده انتشار CO٢ به اتمسفر و گرم‌شدن هوا، خاک‌های کشاورزی است، که باید آگاهی درباره پیچیدگی‌ها و روابط پویای آن با اتمسفر افزایش یابد. آگاهی نادرست از فعالیت‌های مرتبط با توسعه کشاورزی در خاک‌های زراعی می‌تواند حجم کربن آلی موجود در خاک را کاهش داده و سبب تبدیل آن به CO٢ و انتقال آن به اتمسفر شود. بنابراین به‌کارگیری روش‌های بهینه کشاورزی، استفاده از زمین‌های حاشیه‌ای به‌عنوان حفاظ طبیعی و جلوگیری از زراعت در آنها، بهبود سیستم‌های تولیدی- زراعی، مدیریت آبخیز و احیای تالاب‌ها و... از جمله فعالیت‌هایی محسوب می‌شوند که قادرند میزان کربن آلی موجود در خاک را افزایش دهند و سپس سبب کاهش تبدیل آن به co٢ شوند. با جنگل‌کاری، احیای جنگل‌های مخروبه، کاهش بهره‌برداری از آنها و خروج دام از آن می‌توانیم سرعت تغییرات را کاهش دهیم. مجموعه اقداماتی که با هدف حفاظت از آب‌وخاک در سطح آبخیز انجام می‌شود، می‌تواند نقش مؤثری در تعدیل و سازگاری با تغییر اقلیم بر عهده بگیرد به‌عنوان نمونه، برنامه‌های حفاظتی در راستای احیای پوشش گیاهی، مدیریت اراضی، انتخاب سیستم مناسب زارعی، مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز و... گزینه‌هایی مناسب برای سازگاری با تغییر اقلیم به حساب می‌آیند. بررسی، ارزیابی و پایش خشک‌سالی به صورت مستمر، ‌بررسی تغییرات اقلیم در حوزه‌های مختلف آب، انرژی، غذا و... همچنین مدل‌سازی اقلیم و ایجاد پیش‌آگاهی اقلیمی برای سال‌های بعد، از‌جمله اقدامات ضروری برای سازگاری با طبیعت است. نیاز است تا باری دیگر درباره شیوه زندگی و نحوه برخوردمان با طبیعت بیندیشیم. باید پذیرفت شکست، تنها ماحصل تقابل با اقلیم است و سازگاری در مواجهه با آن، تنها راه نجات انسان‌ها است.

 منبع:ایانا

آغاز تدریس آموزش تغذیه و آب توسط یونسکو در نهضت سوادآموزی از مهرماه امسال/ بهبود راندمان کشاورزی با افزایش قیمت آب، شدنی نیست

عضو هیأت علمی دانشگاه امروز در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با اعلام این خبر افزود: از آنجا که هنوز زیرساخت‌های فرهنگی و علمی در ارتباط با آموزش کشاورزان به‌صورت جدی مطرح نیست، بالا بردن نرخ آب، به هیچ عنوان چاره‌ساز نخواهد بود.

مهدی میرزایی با اشاره به موضوع بنزین در کشور افزود: مگر با افزایش قیمت بنزین، چه اتفاق مهمی در میزان مصرف مردم افتاد؟ آیا با این روش، کارخانه‌های خودروسازی داخلی به سمت تجهیز تولیدات خود در راستای کاهش مصرف حرکت کردند؟ یا مردم به فکر استفاده از ماشین‌های برقی افتادند؟ دقیقا مانند همین قضیه در ارتباط با آب وجود دارد.

به گفته وی، بار نخستی که اتومبیل قرار بود وارد ایران شود، در میانه راه خراب شد و مجبور شدند آن را با گاری‌های قدیمی از مرز رد کنند. این نماد مشخص و بارز ورود تکنولوژی به ایران است! اکنون نیز هر تکنولوژی مدرن و به‌روزی در زمینه آب، به ایران آمد معمولاً به جای صرفه‌جویی، عوارض و مشکلات دیگری را به مصائب پیشین، افزود.

وی خاطرنشان کرد: تا زمانی که فرهنگ استفاده از یک ابزار و تکنولوژی در میان کشاورزان و حتی مردم، نهادینه نشود، نه‌تنها منجر به کاهش مصرف آب نخواهد شد، بلکه در بیشتر موارد افزایش مصرف را نیز در پی دارد. زیرا کشاورز هنوز نمی‌داند چگونه باید با این ابزارها کار کند و کسی هم نیست که به او آموزش دهد؛ یعنی تجهیزات امروزی در اختیار دارد، اما نحوه کار او با این ابزارها مشابه روش‌های قدیمی ۲۰۰ سال گذشته است. آنگاه چگونه می‌توان توقع داشت که پیامد افزایش قیمت آب، صرفه‌جویی باشد؟

این استاد دانشگاه ادامه داد: ما به خودکفایی افتخار می‌کنیم. این در حالی است که هیچ‌کدام از کشورهای پیشرفته جهان، دیگر به فکر خودکفایی نیستند و حتی کشت فراسرزمینی را در دستور کار خود قرار داده‌اند؛ چیزی که هنوز در ایران آن‌طور که باید و شاید عملی نشده است.

میرزایی تصریح کرد: سازمان یونسکو با همکاری یکی از شرکت‌های لبنی به نام "روزانه" در ایران برای فرهنگ‌سازی در زمینه تغذیه و آب، برنامه‌ریزی کرده است.

وی یادآور شد: آنها با چاپ کتابچه‌های کوچک درباره تغذیه و آب، در راستای فرهنگ‌سازی اقدام کرده‌اند. این کتابچه که حدود دو ماه پیش رونمایی شد، قرار است از ابتدای مهرماه سال جاری، در نهضت‌های سوادآموزی در کنار دروس دیگر تدریس شود.

به گفته میرزایی، کتابچه گفته شده حاوی مطالبی است که برای کم‌سوادان و بی‌سوادان بسیار آموزنده و مفید خواهد بود./

منبع:ایانا

اگر دریاچه ارومیه احیا نشود باید تبریز تخلیه شود

 

با گذشت کمتر از سه سال از آغاز تلاش‌های ملی و بین‌المللی برای احیای دریاچه ارومیه، مدیر ستاد احیای دریاچه ارومیه با اعلام رضایت از پیشرفت برنامه‌های احیا از تثبیت شرایط دریاچه خبر داد و گفت: اگر در این سه سال شرایط دریاچه را تثبیت نمی‌کردیم بدون شک امروز بستر دریاچه به حالت پلایا و کاملاً نمکی تبدیل شده بود و دیگر امکان احیای آن وجود نداشت.

به گزارش سلامت نیوز به تنقل از روزنامه ایران عیسی کلانتری روز گذشته با حضور در جمع خبرنگاران گفت: با اینکه برخی کارشناسان سه سال قبل می‌گفتند دریاچه به حالت پلایا (لایه کاملاً نمکی و غیر قابل نفوذ برای آب)تبدیل شده و دیگر احیا نخواهد شد اما با اقدام‌های صورت گرفته موفق شدیم در آخرین فرصت‌های ممکن، امکان حیات را به دریاچه بازگردانیم و اکنون برنامه سخت‌تری را برای کاهش 40 درصدی مصرف آب کشاورزی در 5 سال آتی پیش رو داریم.

کلانتری در پاسخ به پرسش خبرنگار «ایران» با ابراز نارضایتی از عملکرد برخی دستگاه‌های دولتی برای بازگشت حیات به دریاچه گفت: تا به امروز مشکل ما با دستگاه‌های دولتی بیشتر از مردم بوده و هر کجا لازم بوده از مردم کمک بگیریم مردم مشارکت کردند مثلاً بسیاری از کشاورزان حاشیه دریاچه که متوجه شرایط بحرانی شدند خودشان داوطلبانه چاه‌هایشان را بسته یا تجمیع کردند یا برخی دیگر موقتاً کاشت پیاز را متوقف کردند چون نیاز آبی بالایی دارد اما در مناطق دورتر از دریاچه که مردم با پیامدهای نابودی دریاچه دست و پنجه نرم نکرده بودند لازم بود دستگاه‌های دولتی وارد عمل شوند عملکردها ضعیف‌تر بوده است.

دریاچه 12 میلیارد مترمکعب آب کم دارد
مسعود تجریشی، مدیر دفتر تلفیق و برنامه‌ریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز در ادامه وضعیت دریاچه را تشریح کرد و گفت: سطح آب دریاچه در روز 24 مرداد سال‌جاری در تراز ارتفاعی 1270.73 متر بوده در حالی که این رقم سال گذشته در همین روز 48 سانتیمتر کمتر بوده که این افزایش حجم آب به دلیل اتصال رودخانه زرینه رود و سیمینه رود در بخش‌های جنوبی و لایروبی رودخانه‌ها بوده، همچنین حدود 440 میلیون مترمکعب هم آب در دریاچه سدها در سال آبی جاری به سمت دریاچه رهاسازی شده که این امر باعث شده تا امروز حدود یک میلیارد مترمکعب آب بیشتر از سال گذشته در دریاچه داشته باشیم.

در همین حال کلانتری هشدار داد: دریاچه برای اینکه به سطح تراز اکولوژیک برسد باید 14 میلیارد مترمکعب آب و مساحتی در حدود 4300 کیلومتر مربع داشته باشد در حالی که اکنون دریاچه دو میلیارد مترمکعب آب و مساحتی در حدود 2265 کیلومتر دارد، یعنی 12 میلیارد متر مکعب آب کم دارد. اما با اقدام‌های صورت گرفته موفق شدیم نه فقط سطح آب را افزایش دهیم بلکه میزان شوری را از 490 گرم در لیتر در سال گذشته به 330 گرم در لیتر در سال‌جاری کاهش دهیم که در نتیجه همین امر در بخش‌های جنوبی دریاچه، آرتمیاها تجدید حیات یافته‌اند.

در مدیریت آب داریم تیشه به ریشه خودمان می‌زنیم
مشاور معاون اول رئیس جمهوری همچنین افزود: نحوه مدیریت آبهای تجدید پذیر کشور تا به امروز به گونه‌ای بوده که انگار داریم خودمان تیشه به ریشه خودمان می‌زنیم. چون تنها کشور در دنیا هستیم که همچنان هرساله بیش از 50 درصد آبهای تجدیدپذیرمان را مصرف می‌کنیم در حالی که به توصیه سازمان‌های بین‌المللی این میزان باید زیر 20 درصد و در کشورهای خشک و نیمه خشک حداکثر 40 درصد آبهای تجدیدپذیر باشد اما در ایران این رقم هم‌اکنون 107 درصد است چون طبق آمارهای وزارت نیرو در حال حاضر کل آبهای تجدیدپذیر کشور در هر سال 78 میلیارد مترمکعب ولی برداشت ما 96 میلیارد مترمکعب است!

او خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه در حوضه دریاچه ارومیه متوسط بارش سالانه 320 و تبخیر 1000 میلیمتر است وضعیت به مراتب از سایر نقاط کشور بدتر است با این حال حدود 60 درصد آبهای تجدیدپذیر حوضه سالانه مصرف می‌شود که نتیجه آن نابودی دریاچه ارومیه بوده اما وضعیت در خراسان، کرمان و فارس به مراتب بدتر از آذربایجان است چون هرساله به ترتیب 140، 110 و 102 درصد آبها در این استان‌ها مصرف می‌شود.

او در پاسخ به اینکه پس چرا ارومیه مورد توجه دولت یازدهم قرار گرفته، گفت: برای اینکه 5 میلیون نفر در شعاع 100 کیلومتری ارومیه زندگی می‌کنند و چون بستر دریاچه نمکی است اگر دریاچه نابود شود باید شهر تبریز کلاً تخلیه شود و جابه‌جایی این شهر خودش به تنهایی 1000 میلیارد دلار هزینه برای دولت دارد در حالی که احیای دریاچه در یک برنامه 10 ساله 6 میلیارد دلار هزینه خواهد داشت.

نابودی زنبورداری یعنی نابودی کشاورزی در آذربایجان
این مقام همچنین با اشاره به اثرات نامطلوب طوفان نمک در حاشیه دریاچه گفت: تا همین امروز متأسفانه حدود 80 درصد فعالیت‌های زنبور عسل در شرق دریاچه به دلیل وجود ذرات نمک روی گل‌ها و گیاهان کم شده است.

اگر تا 8 سال دیگر زنبورها فعال نشوند یعنی ریشه کشاورزی در آذربایجان به دلیل عدم گرده افشانی گل‌ها کلاً کنده می‌شود و دیگر موضوع فقط تولید عسل نیست بلکه این کشاورزی است که نابود می‌شود.

او افزایش بیماری‌هایی همچون سرطان، فشار خون و بیماری‌های ریوی را از پیامدهای نابودی دریاچه عنوان کرد و گفت: اگر پیکره آبی دریاچه را حذف کنیم زمستان‌ها 4 درجه سردتر و تابستان‌ها 4 درجه گرمتر می‌شود و این افزایش دما از میکروب گرفته تا انسان باعث ایجاد تغییرات ژنتیکی در دراز مدت می‌شود که هنوز مطالعه‌ای روی آنها صورت نگرفته و دولت باید هرساله ده‌ها میلیارد دلار هزینه درمان مردم منطقه را بپردازد. حالا با وجود همه خسارت‌های وارده در نظر داشته باشید که در تمام این سال‌هایی که حقابه دریاچه گرفته شده و صرف کشاورزی نادرست شده فقط 1/1 میلیارد دلار درآمدزا بوده در حالی که امروز هزینه احیای بخشی از دریاچه 6 برابر درآمد حاصل از کشاورزی در تمام 40 سال گذشته بوده است. او تأکید کرد: از این‌رو دکتر روحانی با آگاهی کامل از همه این خسارت‌ها این تصمیم استراتژیک را گرفتند که احیای دریاچه ارومیه باید در اولویت باشد نه احیای بختگان و پریشان در فارس.

کلانتری افزود: قرار نیست میزان تولید محصولات کشاورزی کاهش یابد و خوشبختانه این امر را کشاورزان متوجه شده‌اند اگرچه برخی نمایندگان هنوز این حقیقت را متوجه نشده‌اند، بلکه فقط قرار است در بخش‌هایی از حاشیه دریاچه بویژه در جنوب و غرب که مصرف آب بیش از حد بوده و حتی باعث کاهش عملکرد محصولات زراعی و خفگی ریشه گیاهان شده، حدود 40 درصد آب را کاهش دهیم و با این 40 درصد بخش اعظم آب صرفه‌جویی به دریاچه می‌رسد و امکان احیا فراهم می‌شود.

او همچنین تغییر الگوی کشت از چغندر قند به کلزا، توزیع بذرهای گندم از‌ نژاد مقاوم به کم‌آبی در بین کشاورزان و آبیاری قطره‌ای را از دیگر برنامه‌های ستاد احیا در سال‌جاری تا 5 سال دیگر عنوان کرد و گفت: اگر مردم و مسئولان بویژه دستگاه‌های دولتی همکاری کنند احیای دریاچه حتماً محقق خواهد شد.

منبع:سلامت نیوز

فدراسیون صنعت آب ایران: شاید برخی سدها را نباید می‌ساختیم

 تا کنون کارشناسان محیط زیست و جامعه‌شناسان بوده‌اند که بحران آب، تغییرات اقلیمی و تنش‌های ناشی از آن را بررسی کرده‌اند اما پرسش این است که متخصصان و دست‌اندرکاران صنعت آب چه پاسخی برای حل بحران آب و برون رفت از آن دارند؟

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، یکی از مهمترین پرسش‌هایی که فعالان محیط زیست در بررسی بحران آب طرح می‌کنند ساخت سدهای مختلف در کشور بوده است . آیا به راستی این همه سد مورد نیاز کشور بوده و آیا رویه انتقال آب بین حوضه‌ای می‌تواند حل کننده بحران‌های ناشی از نبود آب باشد؟

میزگردی با همین پرسش‌ها در کافه‌خبر و با حضور سه تن از فعالان صنعت آب ایران برگزار شد. فریدون خزاعی، اسماعیل‌ مسگر‌پورطوسی و «رضاحاجی‌کریم» از اعضای هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران به این پرسش پاسخ دادند که در اقلیم ایران‌زمین که از دیرباز طبیعتی خشک و بیابانی داشته، آیا ساخت سدها بحران آب در کشور ما را شدت بخشیده است یا مشکل را باید در جای دیگری جست؟

فریدون خزاعی، دبیرکل فدراسیون صنعت آب دراین‌باره گفت: یکی از دلایل بروز بحران آب عدم مشارکت بخش خصوصی، بخش خصوصی به معنای زنجیره ارزشی غیر از دولت، در مدیریت و مصرف منابع آب است .

وی که مدیراجرایی رسته سدسازی و منابع آب سندیکای شرکت‌های ساختمانی نیز هست در مورد سدسازی تأکید کرد: سدسازی بسیار خوب بوده اما مثل هر کار دیگری نیاز به نقد داشته است. به هیچ وجه نمی‌توان سدسازی را منتفی دانست زیرا یک اقدام مهم در تأمین منابع آب است، به ویژه در کشور ما که آب و هوای یکنواختی نداریم و گاه با باران‌های سیل‌آسا و گاه با خشکسالی‌های متوالی مواجه می‌شویم باید بتوانیم از این فرصت به درستی استفاده کنیم. اما لازم است به این پرسش‌ها پاسخ دهیم که آیا در ساخت سد به سهم محیط‌ زیست توجه کرده‌ایم؟ آیا به شبکه آبیاری پایین‌دست توجه کرده‌ایم؟ شاید اگر اطلاعات جامع آب و هوایی از یک سو و اطلاعات مربوط به آمایش سرزمین را می‌داشتیم برخی سدها را نمی‌ساختیم.

اسماعیل مسگرپور طوسی، از مهندسان مشاور کشور و نایب رئیس اول هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب ایران نیز در پاسخ به این پرسش که چگونه گرفتار در بحران آب شدیم گفت: از وقتی که دولت متولی تأمین آب شد به بخش مهندسی موضوع توجه کردیم و در تصمیم‌گیری‌ها ذی‌نفعان را دخالت ندادیم. از آنجایی که مدیریت عرضه و تقاضا را از ذی‌نفعان گرفتیم و به دست دولت سپردیم ذی‌نفعان نظیر کشاورزان با این تصور که آب ثروتی ملی و بی‌پایان است و در حالی که هیچ اطلاعی از میزان منابع نداشتند و نمی‌دانستند پشت سدها چقدر آب هست و چقدر از آن قابل عرضه است به مصرف آن پرداختند که این اشتباه بود و باید ذی‌نفعان در نحوه مدیریت منابع آب نقش می‌داشتند.
او در مورد سدسازی نیز تأکید کرد: متأسفانه در دوران اخیر تصمیمات سیاسی و بخشی‌نگر ، در کنار حضور نمایندگان مجلس از مناطق مختلف سبب شد تا این تصور ایجاد شود که هر روستا و هر شهری نیاز به یک سد دارد و برای تأمین آب شرب یا آب کشاورزی باید سد ساخت و این شد نهضت سدسازی در دوره اخیر کشور ما.

رضا حاجی‌کریم، نماینده سندیکای شرکت‌های تاسیساتی و تجهیزاتی در فدراسیون صنعت آب ایران نیز در این میزگرد گفت: مدیریت آب یک زنجیره به هم پیوسته بسیار پیچیده‌است و حوزه نفوذ آن با نفوذ به معاش تک‌تک افراد جامعه سنجیده می‌شود. در چنین شرایطی به صورت مطلق نمی‌توانیم بگوییم ساخت همه سدها مشکل داشته ، سد به عنوان یک ساختار فیزیکی ، بخشی از نظام مدیریت و توزیع آب است و بدون توجه به شبکه‌های آبیاری و‌ آبخوانداری پایین‌دست آن معنا پیدا نمی‌کند.

وی که فارغ التحصیل مدیریت استراتژیک در مقطع دکتری از دانشگاه نیس فرانسه است تأکید کرد : اگر نقشه جامع آب کشور تهیه و تدوین شود که این کار صرفاً از دست وزارت نیرو یا به طور عام دولت ساخته نیست و باید از بخش خصوصی اعم از محیط‌ زیست، صنعت، کشاورزی و نظایر آن کمک گرفت آن وقت می‌توان گفت چه تعداد از سدهایی که ساخته شده مفید است و چه تعداد از آن‌ها مفید نیست و صرفاً با بخشی‌نگری و فشار ساخته شده‌است .

منبع:خبرآنلاین