منابع طبیعی سقز

بیان مسائل و مشکلات منابع طبیعی و محیط زیست

منابع طبیعی سقز

بیان مسائل و مشکلات منابع طبیعی و محیط زیست

استفاده از مطالب این وبلاگ با ذکر منبع بلامانع می باشد.

پیوندهای روزانه

۱۴۹ مطلب در آبان ۱۳۹۵ ثبت شده است

 

مصرف تراریخته‌ها در اروپا تنها ۱۴ سال پس از دوره تست

رئیس سازمان پدافند غیرعامل با بیان اینکه محصولات تراریخته می‌توانند بی خطر یا خطرناک باشند گفت: محصولات تراریخته چون با حوزه سلامت انسان سروکار دارند باید از ضریب اطمینان بالا برخوردار باشند به‌طوری که در کشورهای اروپایی ۱۴ سال زمان دوره تست آنهاست.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تسنیم، موضوع تولید، واردات و مصرف محصولات تراریخته کشاورزی هر روز وارد فاز جدیدی می‌شود و بخش‌های مختلف دولتی و غیردولتی بر اساس جایگاه و موقعیت خود در این خصوص اظهار نظر می‌کنند که در مواردی تفاوت‌های معناداری با یکدیگر دارند.


شاید تنها مرجع فصل الخطابی که در خصوص محصولات تراریخته در کشور می‌تواند، نظر قطعی و قانونی ارائه کند مجلس شورای اسلامی است که چندی پیش ممنوعیت واردات، تولید و مصرف را در قالب مصوبه‌ای به کمسیون تلفیق ارائه داد تا با طرح در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به قانون تبدیل شود.
بر اساس اعلام اخیر کشاورز معاون وزیر جهاد کشاورزی، محصولات کشاورزی ترا ریخته در زمین‌های کشاورزی ایران نیامده‌اند و درواقع تجاری نشده‌اند اما واردات این محصولات صورت می‌گیرد.
در این مصاحبه با "سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور" که مسئولیت فرا قوه‌ای در خصوص افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب‌پذیری، تداوم فعالیتهای ضروری در کشور را بر عهده دارد به گفتگو پرداخته شد که ماحصل آن در ذیل آمده است.


محصولات تراریخته یا دستکاری ژنتیکی شده چه هستند؟
در محصولات دستکاری ژنتیکی شده ویروس یا سلول و عوامل قابل‌انتقال مانند پریون‌ها، ویروس‌ها، باکتری‌ها و میکروب ها باز می‌شوند. در سلول اجزای زیادی مانند کروموزوم ها و ویتامین‌ها وجود دارد که هرکدام قابلیتی به ویروس می‌دهند.
به‌طور مثال یک ویروس به گرما مقاوم است و ویروس دیگر به سرما مقاوم است که هرکدام مربوط به اقلیم خاص خود است اگر این عناصر جا به جا شوند ویروس جدید می‌تواند مقاوم باشد در برابر عنصری که قبلا ضعیف بوده است.
یا یک ویروس کشندگی بالا و یک ویروس قدرت اپیدمی بالا دارد و در صورتی در حوزه ژنتیک این قابلیت‌ها را در قالب کروموزوم ها جابه‌جا کنند، محصول جدید به‌دست‌آمده دیگر یک ویروس معمولی نیست بلکه یک سلاح بیولوژیک است که می‌تواند به سمت اهدافی که برای آن تعیین کرده‌اند، اقدام کند.
به‌طور مثال می‌تواند برای مقاومت در یک محل خاص یا به اهداف تعیین‌شده عمل کرده و شکل گیرد. این قابلیت‌ها می‌تواند قابلیت‌های کوتاه‌مدت مانند سموم باشد یا می‌تواند قابلیت‌های بلند مدت باشد و با مصرف دراز مدت به فرد منتقل شود.
به عبارت ساده تر امروزه علم ثابت کرده است غذا می‌تواند قابلیت انسانی را تقویت یا کاهش دهد. به‌طوری‌که برخی از غذاها می‌توانند شجاعت را تقویت یا آن را کاهش دهند یا یک غذا می‌تواند غیرت را افزایش دهد یا بی غیرتی را توسعه دهد.
این امر موضوع جدی است. مطالعات نشان می‌دهد پروژه "پنتاگون"رفتار و نگاه «بنیادگرایی » را در ذهن با نوعی از ویروس و واکسن به نام "فان وکس" تعریف کرده است و باید اذعان داشت که به‌طور کامل می‌تواند این کار را انجام دهد.


نیروهای دفاعی کشور را در حوزه زیستی تقویت کنیم
با توجه به اینکه این اوامر ازنظر علمی اثبات‌شده است، بنابراین آزمایشگاه‌ها و سیستم‌های تشخیصی ما باید از لحاظ شخصیتی و حقوقی در حوزه حاکمیتی باقی بمانند واگذار نشوند و ازلحاظ سطح ایمنی ارتقاء یابند به‌طوری‌که بتوانند آخرین تحقیقات را کشف کرده و تشخیص دهند.عناصر و نیروی‌های متخصص باید در این زمینه تربیت شوند. این افراد در واقع نیروهای دفاعی کشور در حوزه زیستی هستند.


امکان حمله بیولوژیکی به کشور از طریق محصولات تراریخته
از سوی محصولات ترا ریخته امکان حملات بیولوژیکی به کشور وجود دارد؟
بله جواب مثبت است و می تواند این اتفاق بیفتد.بخشی از این دستکاری‌ها در حوزه تراریختگی است که شکل گرفته و دنبال می‌شود. معمولاً اهداف تراریختگی به‌صورت اقتصادی برای افزایش محصول اصلاح نژاد و اصلاح کیفیت محصولات کشاورزی است و می‌توان برای مبارزه با آفات سموم کمتری مصرف کرد. اما وقتی انسان می‌آید محیط یک محصولی طبیعی و خدا ساخت را دست‌کاری می‌کند، چرخه‌های دیگری در آن محصول بهم می خورد که دیگر ما رفتار ثانویه آن محصول را نمی‌دانیم.
به‌طور مثال یک برنج را بر اساس میزان مصرف سموم برای مبازره با آفات دستکاری می‌کنیم، بعد چرخه زندگی و رابطه بین گیاه و زمین به هم می‌خورد.


محصولات تراریخته قبل از مصرف باید 14 سال دوره تست داشته باشند
محصولات تراریخته چون با حوزه سلامت انسان سروکار دارند باید از یک ضریب اطمینان بالا برخوردار باشند به‌طوری که در کشورهای اروپایی 14 سال زمان دوره تست آنها است و یک محصول باید 14 سال دوره تست داشته باشد و بعد اجازه مصرف به آن داده شود.
در خصوص محصولات ترایخته چون اهداف اقتصادی نیز دنبال می‌شود ممکن است این سرعت را از آن عبور کرده و در آن دست‌کاری کنند.

پس واردات و تولید و مصرف محصولات تراریخته که اکنون در کشور انجام می‌شود خطرناک نیست؟
شما از صحبت‌های من این برداشت را داشتید که خطر ناک نیست؟!

خیر.
بله، کاملاً خطرناک است.

پس چه اقداماتی در این خصوص می‌توانیم انجام دهیم تا واردات این محصولات انجام نشود؟
همانظور که اشاره شد باید قدرت تشخیص آزمایشگاه‌ها را در کشورمان گسترش دهیم. زیرا نمی شود یک محصول را قطعی رد کرد و باید دوره تست خود را بگذراند اما اگر دوره تست خود را گذارند می تواند قابل اطمینان باشد. اما اگر دوره تست خود را نگذراند می‌تواند خطراتی برای مردم داشته باشد.

شما به‌عنوان مسئول پدافند غیرعامل برخوردی با متخلفان در خصوص تراریخته دارید؟
بله، درصورتی‌که نتایج آزمایش‌ها به طور قطعی به ما نشان دهد که برای مردم آسیب دارد باید با متخلفان حتما برخورد صورت گیرد.

تراریخته‌ها می‌توانند اهداف آمریکا و اسرائیل را در خصوص کاهش جمعیت مسلمانان دنبال کنند

محصولات دست‌کاری ژنتیکی بر روی باروری افراد نیز تأثیر می‌گذارد؟
مطالعات نشان می‌دهد که بخشی از غذاها دست‌کاری ژنتیکی شده مانند برنج ذرت و گندم و ... که به‌نوعی دستکاری‌شده است می‌توانند نرخ باروی را کاهش دهند و اهداف آمریکا و صهیونیستها در خصوص کاهش جمعیت مسلمانان جهان را تأمین کند.
ابزار و روش این هدف می‌تواند آلوده سازی مواد غذایی به این شکل باشد که از نظر علمی کاملاً بررسی‌شده و به نتایج لازم رسیده است و مراکز آزمایشگاهی ما انشالله این تهدیدات را تشخیص دهند و دقت بیشتری در این زمینه انجام دهند.

منبع:سلامت نیوز

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ آبان ۹۵ ، ۰۷:۲۱
پیمان صاحبی


 

خطر قطع برق سراسری با فرونشست زمین

 رئیس بخش زلزله شناسی مرکزتحقیقات راه، مسکن وشهرسازی بااشاره به عوارض فرونشست زمین دراطراف دکل های فشارقوی ورامین گفت: درصورت عدم رسیدگی به این مساله،شاهد قطع سراسری شبکه برق خواهیم بود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر، علی بیت اللهی افزود: مطالعات کارشناسان مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نشان می دهد که در صورت ادامه فرونشست در معین آباد ورامین، به دکل های فشار قوی این منطقه آسیب وارد شده و به تبع آن شبکه برق سراسری قطع می‌شود.

به گفته مدیر بخش زلزله شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با توجه به خطرات احتمالی تداوم فرونشست در منطقه ورامین و قطعی برق، از سوی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به مسئولان وزارت نیرو هشدار داده شده است.

وی ادامه داد: به علت شکاف های عمیق ایجاد شده در منطقه معین آباد، ادامه آبیاری غرقابی در مزارع این منطقه امکان پذیر نیست و باید سیستم آبیاری بارانی از سوی مسئولان وزارت جهاد کشاورزی جایگزین شود.

بیت اللهی اظهار داشت : فرونشست در ورامین تاثیراتی را در مسیر خط راه آهن تهران- مشهد به همراه داشته است و مرکز تحقیقات درحال مطالعه میزان و چگونگی این تاثیرات است.

این مقام مسئول به دلایل پدیده فرونشست در معین آباد اشاره کرد و گفت: برداشت فراوان آب در منطقه ورامین و آبیاری باغ های پسته، افت فشار ایستابی و کاهش آب های زیرزمینی موجب فرونشست زمین شده و عوارض آن خطوط برق، راه آهن، زمین های کشاورزی، مناطق مسکونی و ... را فراگرفته است.

وی تصریح کرد: فرونشست زمین در پایتخت بیشتر در مناطق جنوب غربی، جنوب تهران و ورامین مشاهده می شود البته در سایر مناطق کشور از جمله سمنان، کرمان و ... هم وجود دارد اما به دلیل آنکه در تهران این پدیده در نزدیکی مراکز جمعیتی رخ می دهد بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ آبان ۹۵ ، ۰۷:۱۹
پیمان صاحبی


 

فرونشست زمین با پیچ و تاپ ریل

 مدت‌هاست که فرونشست زمین بحران‌هایی را در اقصی نقاط ایران به بار می‌آورد؛ از تخریب تخت جمشید و فرونشست شهران و میدان قیام گرفته تا ساخت قطار سریع السیر تهران به مشهد که پدر کویرشناسی ایران را نگران کرده است. آنچنان که او می‌گوید: نشست زمین می‌‌تواند مانعی سر راه توسعه کشور هم باشد. با وجود این، این مساله نگران کننده پیگیری متولیان امر را می‌طلبد که هر چه زودتر مانع از بروز حوادث ناگوار باشند، چرا که عبور سریع قطار از دشتی که نشست پیدا کرده بازی با جان مسافران است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، کم آبی، برداشت‌های بی رویه از سفره‌های آب زیرزمینی، خشکسالی، شکاف‌های عمیق، تخریب تاسیسات شهری و... از مواردی هستند که به فرونشست زمین دامن می‌زنند. در واقع فرونشست زمین یک سوم مساحت ایران را تهدید می‌کند، اما مساله به این جا ختم نمی‌شود، چرا که یکی از برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی ساخت قطار سریع السیر تهران به مشهد است که با سرعت ۲۰۰ کیلومتر در ساعت مسیر تهران مشهد را در طول شش ساعت طی می‌کند. این در حالی است که به نظر می‌رسد ساخت این قطار با توجه به نشست زمین در مسیر پیش بینی شده مشکل‌تر از چیزی است که تصور می‌‌شود. «الان درباره قطار سریع السیر تهران - مشهد هشدار می‌دهم.

به این دلیل که دشت تهران، ورامین، سمنان، شاهرود، سبزوار، نیشابور و مشهد نشست پیدا کرده اند. امکان دارد سرعت سریع قطار سریع‌‌السیر منجر به این شود که کمر راه آهن بشکند.» این اظهارنظر روز گذشته توسط پدر کویرشناسی ایران انجام شد. هرچند یکی از مسائلی که در اثر برداشت بی‌ رویه آب زیرزمینی اتفاق می‌‌افتد فرونشست زمین است و اکنون این وضعیت در بسیاری نقاط استان‌‌های کرمان و خراسان که دشت‌ها با بیلان منفی آب زیرزمینی روبه رو هستند مشاهده می‌شود، اما نشست زمین در سفره‌های آب محصور و نیمه‌محصور که از مواد آبرفتی تحکیم نشده و یا نیمه تحکیم شده تشکیل یافته باشند بیشتر مشاهده می‌شود. این نشست زمین در ایران پیامد‌های دیگری هم دارد. هرچه آب زیرزمینی بیشتر برداشت شود تراکم مواد نیز بیشتر خواهد بود و نشست زمین منجر به ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح زمین، کج شدن لوله‌‌های چاه، خرابی ساختمان‌ها و لوله‌زایی چاه‌‌ها می‌شود. لوله‌زایی به پدیده‌ ای گفته می‌‌شود که در آن به دلیل نشست زمین قسمتی از لوله چاه به خارج از سطح زمین رانده می‌‌شود. این در حالی است که فرونشست زمین در یک میلیون هکتار از دشت‌‌های ایران روی داده است. آنچنان که سه سال گذشته خداکرم جلالی، رئیس سازمان جنگل‌‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور به وضعیت نگران‌ کننده منابع آبی کشور اشاره کرد و گفت که بیلان منفی آب‌های زیرزمینی کشور باعث فرونشست یک میلیون هکتار از عرصه‌‌های کشور در مناطق مختلف شده است. در نتیجه مدیریت غلط منابع آبی و پیامد‌های ناگوار آن به‌ ویژه حفر چاه‌‌های مجاز و غیرمجاز هر روز آشکارتر می‌‌شود. وقتی بی‌هیچ ضابطه و معیاری چاه عمیق و نیمه‌‌عمیق حفر می‌‌شود تا کشاورزی ناپایدار توسعه یابد، آبخوان‌ها خالی می‌شود، سطح آب‌‌های زیرزمینی پایین می‌رود و ۲۳۰ دشت حاصلخیز کشور دچار بحران می‌شود. پرویز کردوانی در رابطه با این پیامد‌ها عنوان کرد: نشست کردن زمین هم مشکلاتی همچون شکستن لوله‌های گاز و ریختن ساختمان‌ها در پی دارد. برای مثال در دشت ورامین دکل‌ها کج شده اند، چون زمین نشست پیدا کرده، از سویی در کرمان پل‌ها شکسته شده، کمر جاده میبد به اردکان هم شکسته شده اند. پدر کویر شناسی ایران درباره علل نشست زمین در ایران هم افزود: یکی از علل اصلی نشست زمین در ایران حفر چاه‌‌هاست. چاه‌ها را حفر کردند و زمین نشست پیدا کرد. به گزارش خبر آنلاین، او ادامه داد: اشتباه می‌کنند که می‌گویند بزرگ‌ترین چاله در تهران به وجود آمده است؛ تهران هر سال ۳۶ سانتیمتر نشست می‌کند، اما بزرگ‌ترین نشست در کبودراهنگ همدان است. با وجود این، تا زمانی که نظارت و بازرسی‌ها هنگام عمل و فعالیت صورت نگیرد و بازرسان بعد از وقوع حادثه وارد میدان شوند همچنان شاهد حوادث ناگوار فرونشست زمین خواهیم بود، چرا که مدیریت شهری یکپارچه حاکم نیست و نظارتی بر راه و شهرسازی وجود ندارد. به همین دلیل می‌توان از حالا وقوع فرونشست‌ها دیگر را پیش بینی کرد.

ضرورت مطالعه زمین شناسی قبل از ساخت قطار

یک کارشناس محیط زیست درباره فرونشست زمین در گفت‌وگو با «آرمان امروز» می‌گوید: آب زیر زمینی همچون ستون برای خاک است، یعنی وقتی خاک بالای این سفره‌های آب زیرزمینی قرار دارد توسط این سفره‌ها محافظت می‌شود. اسماعیل کهرم می‌افزاید: اگر سطح آب سفره‌های زیر زمینی روز به روز کاهش یابد و پایین‌تر برود، این ستون‌ها به تبع آن کوتاه و کوتاه‌تر می‌شوند و به جایی می‌رسد که زمین فرو نشست می‌کند. او اظهار می‌کند: اگر فرونشست زمین در سطح کوچک باشد، یعنی در مکانی به اندازه ۵۰۰ متر اتفاق بیفتد، زمین حدود پنج الی شش متر پایین می‌رود که به این پدیده فروچاله می‌گوییم. او ادامه می‌دهد: در میناب بندرعباس به نحوی عجیبی این مساله ایجاد شده که بنده آن را از نزدیک بازدید کرده ام. این کارشناس محیط زیست درباره علت بروز این پدیده می‌گوید: خاک وسط ذرات آب است و وقتی سطح آن کاهش می‌یابد زمین فرونشست پیدا می‌کند. او درباره پیامدهای فرونشست زمین عنوان می‌کند: به دنبال این مساله ریشه درختان خشک می‌شود. برای مثال نخل مثل چوب کبریت می‌شود، تاجش می‌افتد و بالاخره می‌میرد یا تیرهای چراغ برق از خاک بیرون می‌آیند، برخی سقوط می‌کنند و برخی می‌شکنند. او خاطرنشان می‌کند: ولی اگر چنانچه آب در سطح وسیعی ناپدید شود که سفره‌های زیر زمینی وجود دارد، دشت‌ها فرو می‌نشینند. کهرم می‌افزاید: اینجا دیگر مساله ۵۰۰ و هزار متر زمین در میان نیست. یک مرتبه دشت دو هکتار تا پنج هکتاری فرو می‌نشیند. این کارشناس محیط زیست درباره علت فرونشست زمین توضیح می‌دهد: برداشت بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی باعث فرونشست دشت‌ها شده است و اکنون حدود ۷۰ دشت در ایران فرونشسته‌اند. او با اشاره به ساخت قطار سریع السیر تهران به مشهد اضافه می‌کند: اگر روی دشت‌های این شهر و اطراف آن ریل قرار دهیم خطرناک است. کهرم می‌افزاید: فرض کنید ریل بگذاریم و بعد زمین فرونشست کند. آن وقت چه کار می‌خواهیم انجام دهیم؟ او هشدار می‌دهد: اگر ریل پیچ و تاب بخورد و زمین فرو بنشیند، قطعا قطار با کلی مسافر دچار سانحه می‌شود. به طور قطع قبل از ساخت قطار در هر جایی باید وضعیت زمین و محیط زیست مشاهده، بررسی و مطالعه شود و بعد از آن ریل را نصب کنیم. این موضوعی جدی در سطح ایران است، چرا که عواقب جبران ناپذیری را به دنبال دارد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ آبان ۹۵ ، ۰۷:۱۸
پیمان صاحبی


 

بروز مساله ریزگردها به‌دلیل بی‌توجهی کشورهای همسایه

*مهرداد بائوج لاهوتی: هر چند مسئولان کشور عراق به راحتی با مالچ پاشی، بیابان زدایی و گسترش پوشش گیاهی می‌توانند مشکل ریزگردها را برطرف کنند، اما به علت وجود مشکلات سیاسی، موضوع مدیریت ریزگردها برای آنها از اهمیت چندانی برخوردار نیست. بنابراین تا مادامی که تلاشی از سوی کشور عراق برای مدیریت ریزگردها انجام نشود ما همچنان با این معضل در کشورمان روبه رو هستیم.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، ریزگردها در کشور هم منشأ داخلی و هم منشأ خارجی دارد. منشأ ریزگردهای خارجی از کشورهای عراق و عربستان سعودی و منشأ ریزگردهای داخلی نیز کویر و بیابان‌های اطراف کشور بر اثر فرسایش خاک است. لذا باید با ارائه برنامه‌های بین‌المللی مشترک با کشورهای همسایه بتوان اقدامی برای مهار این پدیده داشت. برای مثال از سر گرفتن مالچ پاشی در بیابان‌های عراق، مشکل ریزگردها را مرتفع می‌کند.

البته قبل از سرنگونی دولت صدام مالچ پاشی در کشور عراق انجام می‌شد و طبیعتا معضلی به نام هجوم ریزگردها وجود نداشت، اما بعد از حملات عراق به کویت و آمریکا به عراق نسبت به مالچ پاشی بیابان‌های اطراف کشور عراق بی توجهی شد و این موضوع موجبات تشدید ریزگردها را رقم زد. هر چند مسئولان کشور عراق به راحتی با مالچ پاشی، بیابان زدایی و گسترش پوشش گیاهی می‌توانند مشکل ریزگردها را برطرف کنند، اما به علت وجود مشکلات سیاسی، موضوع مدیریت ریزگردها برای آنها از اهمیت چندانی برخوردار نیست. بنابراین تا مادامی که تلاشی از سوی کشور عراق برای مدیریت ریزگردها انجام نشود ما همچنان با این معضل در کشورمان روبه رو هستیم.با این حال در سال‌های اخیر رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بارها به کشور عراق برای حل و فصل معضل هجوم ریز گردها سفر کرده است، اما تاکنون هیچ اقدام سازنده ای در این زمینه مشاهده نشده است. با این وجود بیش از ۹۰ درصد منشأ ریزگردها در کشور مربوط به عراق و عربستان سعودی است.

مساله ریزگردها به دلیل بی‌توجهی کشورهای همسایه

در لایحه هوای پاک به مساله آلودگی هوا، معضل ریزگردها و... پرداخته شده است. با توجه به اینکه در آلودگی هوا ۸۰ تا ۸۵ درصد خودروها نقش دارند به همان نسبت در معضل هجوم ریز گردها نیز ۸۰ تا ۸۵درصد علت بروز آن عوامل خارجی است که از طریق کشورهای اطراف همچون عراق و افغانستان وارد کشور ما می‌شوند. در شرایط کنونی چون کشورهای همسایه درگیر مسائل امنیتی هستند به نسبت بروز چنین نابسامانی‌هایی نیز دور از انتظار نیست. با وجود انعقاد تفاهمنامه‌‌های بین‌المللی زیست‌محیطی، شرایط حاکم بر کشور عراق هر گونه اقدام عملیاتی را برای مهار گرد و غبار ناممکن ساخته است. در سال‌های گذشته دولت تلاش‌های زیادی با دولت عراق برای مهار ریز گردها انجام داده است و تاکنون نیز چندین تفاهمنامه همکاری و عملیاتی با کشور عراق برای مالچ پاشی و کاشت درخت منعقد شده است. با این وجود به پیشنهاد ایران تاکنون چندین قطعنامه بین‌المللی برای مهار ریزگردها در منطقه بسته شده است. در واقع نا امن بودن عراق عملا اقدامات و طرح‌ها را برای مهار ریز گردها را ناکام گذاشته است و در شرایط کنونی دولت عراق نمی‌تواند کاری از پیش ببرد. با این وجود تاکنون ۱۵ کانون در استان‌ها شناسایی و برنامه‌ها و طرح‌ها در آنها نهایی شده یا در مرحله نهایی شدن است یا در آینده نزدیک نهایی خواهد شد. برای مثال برای مهار ریز گردها کاشت نهال و تثبیت خاک از مهم‌ترین اقدامات است. روز به روز شدت کانون‌ ریزگردهای خارجی از سوی کشورهای عراق و عربستان در حال افزایش است. در این زمینه وزارت امور خارجه، سازمان حفاظت محیط زیست و دیگر سازمان‌های مسئول با رایزنی باید بتوانند مسئولان کشورهای همسایه را در زمینه معضل آلودگی هوا و ریزگردها حساس کنند. با رایزنی کشورهای همسایه باید بتوان راه حلی برای مهار ریزگردها ارائه داد. این در حالی است که تاکنون اقدامات بین‌المللی برای مهار ریزگردها چندان موفق نبوده است و این اقدامات فقط در حد بررسی‌ها و مذاکرات از سوی وزرای دو کشور و حضور رئیس سازمان حفاظت و محیط زیست ایران بوده است. برای مثال حتی در این نشست‌ها حضور نیروهای ایرانی برای مهار ریزگردها در کشور عراق به شیوه‌های مالچ پاشی، کاشت نهال و کاشت گونه‌های گیاهی متناسب با شرایط اقلیمی نیز مطرح و مورد استقبال قرار گرفت. اما در واقع این مذاکرات تاکنون هیچ نتیجه مطلوبی به دنبال نداشته است.

بررسی کلی ‌و جزی وضعیت هوا در لایحه هوای پاک

با توجه به اینکه امروزه تقریبا آلودگی هوا در کلان شهرها به حالت بحران رسیده و تصویب این لایحه یک ضرورت بوده است. باید توجه داشت که جزئیات لایحه هوای پاک زودتر بررسی خواهد شد چرا که نمایندگان مجلس نگاه ویژه و حساسی به موضوع آلودگی هوا دارند.تصویب جزئیات این لایحه دور از انتظار نبوده و قطعا لایحه هوای پاک تصویب خواهد شد. در لایحه هوای پاک ایران نیز موظف به رعایت برخی اقدامات بازدارنده برای مهار ریزگردهاست. این اقدامات را می‌توان در قالب استانی، شهری و... دانست. از سوی دیگر این اقدامات را می‌توان بر اساس تقسیم وظیفه مورد ارزیابی قرار داد. این در حالی است که در گذشته اقدامات و تصمیم گیری‌ها به شکل کلی اعمال شده و به شکل جزئی مورد ارزیابی قرار نمی‌گرفت، طبیعتا همین امر مشکلات و معضلات فراوانی را به دنبال داشت. در لایحه هوای پاک موضوعات درباره آلودگی هوا به شکل همه جانبه مورد بررسی و حل و فصل قرار گرفته شده است. بر اساس این لایحه در برخی از روزهای آلوده یا به دلیل بروز پدیده وارونگی هوا شرایط اضطرار اعلام می‌شود. هم‌اکنون فقط باید وضعیت خارج مرز‌های را برای مهار ریز گردها مورد توجه قرار داد. با توجه به اینکه منشأ بروز گرد و غبار در سطح کشور خارجی بوده رایزنی‌های لازم از طریق وزارت امور خارجه با کشورهای همسایه مانند عراق برای کنترل کانون‌های تولید ریزگردها صورت گرفته است. مالچ پاشی می‌تواند باعث تثبیت ذرات شن در منطقه شده و مانع از پراکندگی آن شود. کاشت گیاهان پهن برگ نیز به لحاظ سطح جذب بالا در کاهش میزان ذرات گرد و غبار موثر است. در مواقع بروز گرد و غبار و هجوم ریز گردها بیماران قلبی - عروقی، جانبازان شیمیایی، کودکان، افراد سالخورده و زنان باردار باید حتی‌الامکان از تردد در سطح شهر خودداری کرده و سایر افراد سالم نیز از هر گونه فعالیت غیرضروری در محیط‌های باز خودداری کنند. در این لایحه وضعیت هوای کشور به شکل جامع مورد ارزیابی قرار گرفته است تا به این ترتیب بتوان از شدت و حدت آلودگی هوا در کشور و صدمات ناشی از آن کاست.

*نماینده مردم شهرستان لنگرود در مجلس دهم

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ آبان ۹۵ ، ۰۷:۱۷
پیمان صاحبی


 

استاندار آذربایجان غربی در دیدار با همسران سفرای ۱۲ کشور مقیم ایران گفت: ما از شما درخواست می کنیم به عنوان سفیران دریاچه ارومیه، پیام حیات آرتمیا و نجات دریاچه ارومیه را به دنیا برسانید. پیامی که همسران سفرا با اشتیاق موافقت کردند تا به مردم کشور خود و سایر کشورهای دنیا برسانند.

به گزارش ایانا از روابط عمومی ستاد احیای دریاچه ارومیه، هفته گذشته همسران سفرای مالزی، نیوزلند، مجارستان، چین، الجزایر، تونس، هند، اندونزی، کوبا، فیلیپین، چک و سیرالئون حاضر شدند به ارومیه سفر کنند . در این سفر که در راستای گسترش همکارها برای احیای دریاچه ارومیه بود، استاندار آذربایجان غربی با آنها دیدار کرد.

در این نشست شهربانو امانی، مشاور رییس سازمان محیط زیست اظهار کرد: امروز زنانی که نماینده حدود نیمی از مردم جهان هستند، نمایندگان نجات دریاچه ارومیه شدند . کسانی که با دیدن زخم های این دریاچه، سخن سعدی بزرگ «چه عضوی به درد آورد روزگار دگر عضوها را نماند قرار» را با پیوستن به کمپین میلیونی جامع عمل پوشاندند.

وی خطاب به استاندار گفت: همسران سفرای ۱۲ کشور مقیم ایران معتقدند دولت برای نجات دریاچه گام های خوبی برداشته و می خواهند بدانند آنها چه کاری باید انجام دهند.

قربانعلی سعادت در پاسخ به این پرسش از همسران این سفرا خواست از این پس به عنوان سفیران دریاچه ارومیه، پیام زندگی آرتمیا و نجات دریاچه ارومیه را به دنیا برسانید.

وی افزود: امیدواریم با افزایش همکاری ها تکنولوژی های نوین در بخش صنایع و گردشگری به منطقه منتقل شود تا فضا برای تغییر صنعت و کشاورزی سنتی منطقه به کشاورزی نوین، صنعت توریسم و توسعه صنایع مادر و تجارت بین المللی باز شود.

در مقابل همسر سفیر مجارستان اظهار کرد: ما همسران سفرا خواسته شما، پیام نجات دریاچه را به مردم کشورمان و دنیا می رسانیم.

همسر سفیر هند نیز در تایید وی گفت: ما همه با گسترش پیام نجات دریاچه ارومیه موافق هستیم و در این زمینه همکاری خواهیم کرد.

سعادت با تشکر از آنها، خطاب به همسر سفیر هند بیان کرد: خوشبختانه ما در زمینه صنعت همکاری های خوبی را با کشور هند در منطقه ماکو آغاز کردیم و در زمینه صادرات سیب و بحث تولید چای نیز ارتباطات خوبی با تجار و صنعتگران هند داریم و امیدواریم این ارتباطات گسترش یابد.

در این نشست همسر سفیر چین نیز با اشاره به اینکه درباره دریاچه ارومیه بسیار شنیده بود؛ گفت: تصور می کنم در گذشته دریاچه خیلی زیبا بود، لذا پیام نجات دریاچه ارومیه را به مردم خودم خواهم رساند.

در این نشست همسر سفیر مالزی خطاب به سعادت اظهار کرد: ما در مالزی دریاچه های مصنوعی بسیار زیادی داریم براین اساس می توانیم در جریان احداث دریاچه مصنوعی کمکتان کنیم.

استاندار آذربایجان غربی نیز در مقابل با اشاره به اینکه هزار و ۳۰۰ کیلومتر از دریاچه ارومیه غیرقابل احیاست، گفت: با توجه به اینکه کشور مالزی تجربیات بسیاری در ایجاد پارک های طبیعی و مصنوعی دارد، امیدواریم با انتقال این تجربیات و تطبیق آن با شرایط زیست محیطی منطقه، این محدوده از دریاچه را به پارک زیبایی تبدیل کنیم تا علاوه بر جلوگیری از تولید ریزگردها به زیبایی خود دریاچه ارومیه نیز بیافزاید.

نجات دریاچه نجات جان ۵ میلیون نفر است

در آغاز نشست استاندار آذربایجان غربی به تشریح وضعیت دریاچه ارومیه پرداخت. وی اظهار کرد: با عدم مدیریت و افزایش مصرف آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در سال های گذشته، این دریاچه در حال خشک شدن بود و خشکی آن به صورت مستقیم جان ۵ میلیون نفر انسان را به شدت تهدید می کرد.

وی افزود: خشک شدن دریاچه ارومیه تبعات زیست محیطی بسیار زیادی در منطقه و حتی کشورهای همسایه در پی خواهد داشت و ریزگردهای نمکی علاوه بر جان انسان ها برای حیوانات و محیط زیست منطقه مشکلات بسیار سنگینی به بار خواهد آورد.

سعادت یکی از دلایل اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه را مصرف بالای آب در بخش کشاورزی به صورت سنتی عنوان کرد و گفت: اقدامات مثبتی در خصوص مکانیزه کردن بخش کشاورزی با استفاده از فناوری های نوین و تغییر الگوی کشت و مدیریت صحیح مصرف آب در حال اجراست تا حق آبه دریاچه ارومیه به خودش بازگردانده شود.

وی تغییر معیشت مردم منطقه از بخش کشاورزی به بخش صنعتی و گردشگری را بسیار مهم دانست و تصریح کرد: با توجه به بهتر شدن روابط خارجی ایران با سایر کشورها در سال های اخیر، امیدواریم تکنولوژی های نوین دنیا در بخش صنایع و گردشگری به منطقه منتقل شود تا فضا برای تغییر صنعت کشاورزی سنتی منطقه به کشاورزی نوین، صنعت توریسم و توسعه صنایع مادر و تجارت باز شود.

استاندار آذربایجان غربی ظرفیت این استان برای افزایش بهره وری با توجه به مرز مشترک با سه کشور خارجی را بسیار خوب ارزیابی کرد و گفت: کشاورزی مدرن بهره وری در مصرف آب را بالا خواهد برد و تولید محصولات با کیفیت تر و در کنار آن ایجاد صنایع نوین تبدیلی برای محصولات کشاورزی و مواد معدنی می تواند وضعیت معیشت استان را دگرگون کرده و قدم بسیار بزرگی در راستای کاهش مصرف آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه باشد.

سعادت همچنین از تلاش های دولت برای احیای دریاچه ارومیه در سه سال اخیر قدردانی و اذعان کرد: دولت تمام توان خود را برای احیای دریاچه ارومیه بکار بسته و توانستیم با موفقیت مرحله تثبیت آب دریاچه را پشت سر گذاشته و وارد مرحله احیای آن شویم که تراز مثبت دریاچه ارومیه در سال جاری گواه این موضوع است.

وی با بیان اینکه راهکارهای احیای دریاچه ارومیه در ۲۶ محور با استفاده از نظرات کارشناسان داخلی و خارجی به مرحله اجرا رسیده است، اضافه کرد: کشور ژاپن در دو سال اخیر همکاری های خوبی در احیای دریاچه ارومیه با دولت ایران داشته و امیدواریم این همکاری ها و تعاملات با سایر کشورها نیز برقرار و تداوم یابد.

 همسران این ۱۲ کشور مقیم در ایران در ادامه سفر خود از تالاب کانی برازان در حاشیه جنوبی دریاچه ارومیه و سایت زیست محیطی رشکان در داخل پارک ملی دریاچه ارومیه بازدید و با گروه های محلی زنان استان آشنا شدند





منبع:ایانا
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ آبان ۹۵ ، ۰۷:۳۸
پیمان صاحبی


 

آرزو رستم‌زاد: شکری که روی میز صبحانه شماست به احتمال 50 درصد از چغندر قند تولید شده. اگر اینطور نباشد یا محصول نیشکرهای جنوب است یا واردات شکر آماده. اما اگر جزو آن 50درصدی باشد که در ابتدا گفتیم، یعنی برای تولید آن دو برابر شکر وارداتی هزینه صرف شده و هر یک کیلوگرم آن دست‌کم 2متر مکعب از منابع آبی کشور را بلعیده است! شکری با این وصف اگرچه یک کالای ضروری است اما تولید آن به بهای تخریب محیط زیست تمام می‌شود.

3 برابر تشنه‌تر

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ سرانه مصرف شکر در جهان 23 کیلوگرم در سال است و سرانه مصرف در ایران 35 کیلوگرم. این یعنی که ایران برای تامین شکر مورد نیاز خود باید یک و نیم برابر میانگین جهانی هزینه کند اما هزینه‌هایی که امروز برای تامین شکر می‌پردازیم گاهی خیلی بیشتر و البته مخرب‌تر از هزینه‌های دیگران است.

چغندر قند محصول پُر آب بری است. این گیاه در بیشتر نقاط دنیا در فصل پاییز کشت می‌شود تا بیشترین حجم آب مورد نیاز خود را از باران‌های پاییزی تامین ‌کند و بخش کمی از آن، با آبیاری کشاورزان تامین ‌شود. با این حال وقتی کشت این گیاه در اوایل دهه 1370 به آذربایجان غربی راه پیدا کرد، کشاورزان مجبور شدند آن را در بهار بکارند تا از سرمای شدید زمستان در امان بماند. باران‌های بهاری اما کفاف آب مورد نیاز چغندر قند را نمی‌داد و کشاورزان از آبیاری بیشتری برای زمین‌های خود استفاده ‌کردند.

نتیجه این شد که مصرف آب چغندرقند ایرانی به 3 برابر میانگین جهانی رسید و آب مورد نیاز برای آبیاری، به حدود 9 برابر استاندارد دنیا! اتفاقی که بحران بی‌آبی سال‌های اخیر را تشدید کرد و اصرار کشاورزان بر کشت این محصول، باعث کاهش شدید آب‌های زیر زمینی در آذربایجان غربی شد.

در جدول زیر گزارش موسسه جهانی مطالعات آب را درباره تفاوت آب مورد نیاز چغندرقند در آذربایجان غربی با میانگین جهانی مشاهده می‌کنید؛

روش تامین آب

متوسط جهانی (مترمکعب بر تن)

استان آذربایجان غربی در ایران (مترمکعب بر تن)

آبیاری

26

230

نزولات طبیعی

82

72

کل آب مورد نیاز

108

302

اختلاف نزدیک به 3 برابری کل آب مورد نیاز در استان آذربایجان غربی در مقایسه با استاندارد جهانی نشان می‌دهد که ایران در انتخاب محل کشت 55 درصد از چغندر قند تولیدی خود اشتباه استراتژیک بزرگی را مرتکب شده است؛ اشتباهی که از نگاه مدیریت منابع آب در یک کشور نیمه بیابانی می‌تواند خسارت‌های جبران ناپذیری داشته باشد. از سوی دیگر، میزان آبی که در آذربایجان غربی برای کشت یک تن چغندر مصرف می‌شود، نشان می‌دهد که کشت بهاره چغندرقند فشاری 10برابری به منابع آبی استان آذربایجان غربی می‌آورد که با خشکسالی‌های اخیر، جبران آن تقریبا غیرممکن است.

آذربایجان غربی کوتاه نمی‌آید!

سطح زیر کشت و میزان تولید چغندرقند در ایران در دهه گذشته تغییرات قابل توجهی داشته است. با یخبندان شدید سال 1386 و پس از آن خشکسالی سال 1387، کشاورزان منطقه سطح زیر کشت چغندر قند را کاهش دادند اما با پشت سر گذاشتن این دو سال سخت، دوباره کشت چغندرقند از سر گرفته شد و کشاورزان آذربایجان غربی که از سال 1372 تا به حال همیشه در یک سیر صعودی کشت این محصول را افزایش داده بودند، باز هم به این روند ادامه دادند.

آنها در دو دهه، یعنی از 1372 تا 1392 مساحت زمین‌های زیر کشت چغندر قند خود را از 5 درصد به 28 درصد رساندند. یعنی از حدود 10 هزار هکتار به 23 هزار و 400 هکتار. این سیر صعودی البته به همین جا ختم نشد و در سال 94 رقم 30 هزار و 400 هکتار را به خود اختصاص داد.

آن طور که سازمان خوار و بار جهانی گزارش می‌دهد، 55 درصد از چغندر قند ایران در استان آذربایجان غربی تولید می‌شود و در این راه 710 میلیون مترمکعب از منابع آبی استان به مصرف می‌رسد تا 355 هزار تن شکر تولید شود. این یعنی به ازای هر کیلوگرم شکر باید 2 مترمکعب آب از منابع آبی این استان مصرف شود.

در نمودارهای زیر می‌توانید روند تولید چغندر قند و سطح زیر کشت آن را در سال‌های گذشته در استان آذربایجان غربی ببیند؛

 

دولت زیر تیغ نمایندگان

با وجودی که تولید چغندر قند نه صرفه اقتصادی دارد و نه توجیه زیست محیطی، دولت در سال 95 چغندر قند را با قیمت تضمینی 2916 ریال از کشاورزان خریداری کرده است. این در حالی است که طبق گزارش انجمن کارخانجات قند و شکر ایران، هزینه هر کیلو شکر خامی که از این چغندر به دست می‌آید، حدود 18200 ریال برآورد می‌شود و با اضافه شدن هزینه‌های مراحل تولید در کارخانه، به 30300 ریال می‌رسد. اما قیمت همین شکر در صورتی که به کشور وارد شود، نصف این مقدار خواهد بود.

بر اساس اطلاعات گمرک هر تن شکر خام با قیمت 450 دلار به ایران وارد می‌شود که حتی اگر دلار را به نرخ بازار آزاد حساب کنیم، واردات هر کیلوگرم آن به کشور، حدود 15750ریال تمام خواهد شد. یعنی نصف هزینه تولید آن در داخل.

اما با وجود این تفاوت چشمگیر، دولت در سال 95 نرخ خرید تضمینی چغندرقند را نسبت به سال قبل حدود 8درصد افزایش داد. این کار از یک سو با هدف حمایت از کشاورزان محلی انجام شد و از سوی دیگر، سعی داشت صدای مخالفانی را که در مجلس و اصناف دولت را به زمینگیر کردن کشاورزی استان‌های شمال غربی متهم می‌کنند، خاموش کند. حمایتی که البته به قیمت ایجاد یک بحران جدید تمام خواهد شد؛ بحران بی‌آبی که تا همین حالا با خشکاندن دریاچه ارومیه دامن ساکنان استان‌های شمال غربی کشور را گرفته است.

منبع:خبرآنلاین

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ آبان ۹۵ ، ۰۷:۲۶
پیمان صاحبی


 

گرد و خاک برای بحران ریزگردها

 تا قبل از بحران ریزگردها، ارزش و اهمیت محیط زیست تا به این اندازه، دغدغه مردم نبود. مردم نه از نحوه مدیریت و حفاظت محیط زیست آگاهی کاملی داشتند و نه دیپلماسی آن را می‌شناختند و کمتر افرادی با حقوق محیط زیست آشنا بودند. شاید همه این کلمات در حد بیان و افکار فانتزی سیاسی و مردمی پنداشته می‌شد و اما امروز، بعد از سال‌ها مبارزه ناموفق با چالش ریزگردها، همه ارزش و اهمیت محیط زیست را در زندگی خود درک کرده‌اند.

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه وقایع اتفاقیه در ادامه می نویسد: دیگر محیط زیست مانند گذشته، دغدغه‌ای محدود به متخصصان محیط زیست و عده‌ای اندک نیست چون بیشتر مردم متوجه اهمیت حفاظت از محیط زیست و تأثیر آن در زندگیشان شده‌اند و این را می‌دانند که محیط زیست فراتر از بحث منطقه‌ای و ملی است و محدود به مرزها نیست.
اما چرا با این همه افزایش سطح آگاهی و فرهنگ، از لحاظ محیط زیست با گذشت حدود 14 سال از بروز چالش ریزگردها، هنوز نه از لحاظ مدیریت داخلی و نه از لحاظ دیپلماسی بین‌المللی موفق نبوده‌ایم؟
بهتر است در ابتدا نگاهی به منشأ بروز این چالش داشته باشیم. ریزگردهایی که امروز سلامت، فرهنگ، اقتصاد و جامعه ما را تحت‌الشعاع خود قرار داده‌اند، از لحاظ انسانی دو منشأ داخلی و خارجی دارند.
منشأ داخلی ریزگردها بیشتر به‌دلیل توجه نکردن به بحران آب و نیز خشک‌شدن تالاب‌های کشور است. این روزها، تالاب‌های کشور در وضعیتی بسیار بحرانی به سر می‌برند. بر‌اساس آمارهای رسمی، حدود 58 درصد از تالاب‌ها یا در حال خشک‌شدن هستند یا کاملا خشک شده‌اند. باید گفت که علت خشک‌شدن تالاب‌ها فقط بحران آب و کمبود بارش در سال‌های اخیر نبوده است بلکه عدم مراقبت اهالی منطقه، حفر چاه بدون مجوز و بهره‌برداری بی‌رویه از منبع تغذیه تالاب‌ها مانند تالاب پریشان در استان فارس و نیز ضعف در مدیریت تالاب‌ها مانند دفع زباله در تالاب یا اطراف آن مانند تالاب شادگان، تالاب‌ها را به سوی نابودی و خشکسالی کشانده است و همان‌گونه که از قدیم گفته‌اند، طبیعت انتقام می‌گیرد. متأسفانه این توجه نکردن و ضعف مدیریت با ساخت سدها، کانال‌کشی و انتقال آب رودخانه‌ها مانند رودخانه کارون، شاهرگ خوزستان، دستکاری اکوسیستم‌های طبیعی، بدون ارزیابی‌های دقیق زیست‌محیطی ادامه دارد. همچنین از دست‌دادن جنگل‌ها، مراتع و دشت‌ها به‌دلیل خشکسالی، آتش‌سوزی و نبود مدیریت صحیح، باعث تشدید ریزگردها شده است.
در نشست‌های زیادی که بین اندیشمندان و متخصصان محیط زیست، از گذشته تا امروز برگزار شده است، بارها و بارها معضلات و مشکلات ما از نحوه مدیریت محیط زیست تا نقاط ضعف ما در ارزیابی زیست‌محیطی طرح‌ها و پروژه‌‌ها از سوی متخصصان مشخص و راهکارهای لازم برای پیشگیری، کنترل و کاهش ریزگردها بیان شده است.
سؤال اینجاست؛ با این همه نظرهای متخصصان و راهکارهای بیان‌شده از سوی متخصصان و اندیشمندان، با گذشت این همه سال چرا ما هنوز درگیر چالش ریزگردها هستیم و هر روز وضعیت ما بحرانی‌تر می‌شود؟
به عنوان مثال، به اختصار به نشستی که دو سال پیش در دانشگاه تهران و با حضور مجید مخدوم، رئیس انجمن ارزیابی محیط زیست کشور، محمد درویش، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست و طهماسبی‌بیرگانی، رئیس گروه مطالعات دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، برگزار شد، می‌توان اشاره کرد؛ به نوشته خبرگزاری تحلیل ایران، در نشستی با عنوان «ریزگردها، علل و راهکارهای آن» مجید مخدوم، رئیس انجمن ارزیابی محیط زیست کشور، بر‌اساس تحقیقات گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشگاه تهران، بیان کردند که پوشش گیاهی جنگل‌های زاگرس به زیر
40 درصد رسیده است و به مشکل جدی ریزگرد‌ها و تأثیر جنگل‌زدایی بر ریزگردها اشاره کردند، ایشان به پدیده کنش و واکنش بودنِ اکولوژیکی محیط زیست اشاره کرده که با بزرگنمایی بیولوژیک و با سینرژی مثبت و منفی همراه است و برای برنامه‌ریزی، طرح‌ریزی و تصمیم‌گیری در رابطه با موضوعات محیط زیستی، باید در ابتدا مسئله یا پدیده موردنظر شناسایی شده و در رابطه با آن شناخت ایجاد شود؛ همچنین به منشأ دیگر ریزگردها که شامل سدسازی و دیگر عوامل مخرب داخلی، اصرار بعضی افراد بر توسعه نادرست، مانند درخواست نمایندگان استان خوزستان در مجلس، در سال 91 و اصرار بر استخراج نفت از تالاب بین‌المللی هورالعظیم اشاره کردند. محمد درویش، مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، در همین نشست، به استحصال انرژی‌های نو، رفتن به سمت و سوی کسب‌وکارهای سبز، تقویت بوم‌گردی مسئولانه، تقویت زیرساخت‌های توریستی، فرهنگی و تاریخی و استفاده از 4600 کیلومتر مرز آبی، مزیت‌هایی است که در کشور می‌تواند درآمد سرانه پایدار ایجاد کند و باید در این زمینه‌ها گام برداریم و گفتند همین‌طور که ارژن، پریشان، بختگان، گاوخونی و... را از دست دادیم، شادگان را هم از دست می‌دهیم و تأکید کردند که با حفظ این تالاب‌هاست که می‌توان چشمه‌های تولید گرد و غبار را در کشور مهار کرد.
طهماسبی‌بیرگانی، رئیس گروه مطالعات دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، در این نشست به عواملی مانند تغییر کاربری اراضی، خشک‌شدن و رهاکردن اراضی، مدیریت نامناسب آب و پروژه‌های ترکیه و سوریه که از جمله عوامل بروز پدیده ریزگردها هستند، اشاره کردند و همچنین ایشان گفتند در رابطه با عوامل داخلی ایجاد گرد و غبار، موضوعی که در کشور کمتر مورد توجه قرار گرفته، اراضی کشاورزی است.
حال ما با گذشت دو سال از این نشست علمی- تخصصی و حدود 14 سال از نشست‌ها، همایش‌ها و جلسات در زمینه ریزگردها چه استفاده‌ای در رفع این چالش کرده‌ایم؟ آیا جنگل‌زایی را جایگزین جنگل‌زدایی کرده‌ایم؟ آیا پیشرفت چشمگیری در استفاده از انرژی‌ها تجدیدپذیر داشته‌ایم؟ آیا اراضی کشاورزیمان را مدیریت صحیح کردیم یا تالاب‌هایمان را از بحران خشکسالی و نابودی نجات داده‌ایم؟
پاسخ این سؤال‌ها را می‌توان در نحوه مدیریت محیط زیست ما و همچنین فرهنگ جامعه‌مان پیدا کرد.
مشکلات ما در مدیریت و حفاظت از محیط زیست از زمانی شروع شد که در بهره‌وری‌هایمان از محیط زیست به توسعه پایدار به معنای واقعی توجه نکردیم.
یکی دیگر از مشکلات ما در مدیریت ریزگردها، عدم هماهنگی و تعادل و اولویت نداشتن محیط زیست در توسعه پایدار بین سازمان‌ها، نهادهای مردمی و دستگاه‌هاست.
منشأ خارجی ریزگردهای ما، بیشتر به کشورهای همسایه مربوط است. در مرز شرقی کشورمان، افغانستان با ساخت سد سلما، آب هریرود را مهار و بخشی از خراسان را دچار کم‌آبی کرده است و نیز سهم ما از آب هیرمند بر‌اساس قرارداد را از دست داده‌ایم که باعث خشک‌شدن تالاب‌های شرق کشور و تشدید ریزگردها در این منطقه شده است.
در مرز غربی ایران، وجود صحرای عظیم عربستان (ربع‌الخالی) و تپه‌های ماسه‌ای همچنین بیابان‌های عراق باعث تشدید ریزگردهای ایران شده‌اند که در گذشته سه کشور ایران، عراق و عربستان به‌طور مشترک هزینه‌های این اراضی را تأمین می‌کردند و تمام اراضی در فصل خاصی از سال از سوی کشورها مالچ‌پاشی می‌شد. مالچ نوعی فرآورده چسبنده نفتی است که برای تثبیت شن‌های روان در مناطق بیابانی از آن سود جسته می‌شود. جنگ عراق موجب فراموشی این کار شد و در نتیجه موجب افزایش ریزگردها در خوزستان، غرب ایران و سرانجام تقریبا در سرتاسر ایران شد. به‌دلیل درگیری در کشورهای مرزی به‌ویژه مرزهای غربی باعث شده است که ما در ایجاد سد و موانع برای کاهش پراکنش ریزگردها در این مناطق موفق نباشیم.
یکی دیگر از عوامل بروز ریزگردها در غرب کشور، ساخت سدهای عظیم از سوی ترکیه بر سرشاخه‌های دجله و فرات تاکنون تا حد زیادی سبب کاهش حجم ورودی آب رودخانه‌های دجله و فرات و خشک‌شدن تالاب هورالعظیم شده است. اگر این سدسازی‌ها تکمیل شود و حقابه‌ تاریخی سوریه، عراق و محیط‌زیست منطقه تأمین نشود، هم عراق و سوریه دچار آسیب جدی خواهند شد و هم کشور ما به علت تشدید ورود ریزگردها و کم‌آب‌شدن اروندرود دچار مشکلات محیط‌زیستی و اجتماعی- اقتصادی خواهد شد، بدون تردید با ادامه روند سد‌سازی در ترکیه به‌زودی ایران در تلی از خاک دفن می‌شود. شهروندان ایرانی در نامه‌ای به سازمان ملل متحد و یونسکو از ترکیه به‌دلیل بستن آب دجله و فرات، شکایت کرده و آن را عامل بحران‌های اجتماعی، سیاسی و محیط‌زیستی سال‌های اخیر در منطقه از جمله ریزگردها دانسته‌‌اند اما به‌تنهایی این شکایت‌های مردمی کافی نیست، برای مبارزه با منشأ خارجی ریزگردها که بخش بزرگی از بروز چالش ریزگردها در ایران است، ما نیاز به دیپلماسی زیست‌محیطی با کشورهای مذکور داریم. دستگاه دیپلماسی و سیاست‌های خارجی ما باید اقدامی درخور توجه و مؤثر در مذاکرات زیست‌محیطی داشته باشد. کشور ما بالقوه کشوری است تأثیرگذار و می‌تواند با ورود کامل و تمام در جامعه‌ جهانی از ابزارهای اقتصادی و فرهنگی خود، با کمترین هزینه بهره‌برداری کند و برای مثال ترکیه را به پیوستن به کنوانسیون بین‌المللی تشویق کند و با استفاده از ابزار کنوانسیون‌ها ترکیه را به حفظ جریان‌های آبی فرامرزی مشترک میان چند کشور و حراست از حیات رودخانه‌ها و سرزمین‌های تشویق کند یا بر‌اساس مواد قانونی کنوانسیون‌های بین‌المللی در برابر این رفتار در مجامع بین‌المللی مدعی شود.
فرهاد دبیری، استاد حقوق بین‌الملل محیط زیست و مدیرکل دفتر حقوقی و امور مجلس اسبق سازمان حفاظت محیط زیست، در گفت‌وگویی درباره اقدام حقوقی برای مقابله با عوامل بروز ریزگردها، راه دیپلماسی را در ایجاد یک کنوانسیون اجرائی منطقه‌ای و نه کنوانسیون چارچوبی بیان کرد که مراجعی بین‌المللی مانند برنامه محیط زیست ملل متحد می‌توانند به‌عنوان بانی جمع‌کردن کشورها و تسریع در تصویب کنوانسیون در آن حضوری مؤثر داشته باشد. در کنار پیگیری حقابه کشورمان از طریق سیاست‌های خارجی و دیپلماسی، ما نیز باید شیوه‌های مدیریت منابع آبی‌مان را اصلاح کنیم و درباره آب‌هایی که از کشور بیرون می‌روند، این طرز فکر را که تنها راه درست، مهارکردن آب‌های مرزی است، کنار بگذاریم. در این صورت خواهیم توانست منابع آب ورودی به کشورمان را هم به‌صورت مشترک با همسایگان مدیریت کنیم. اصل پایه در مدیریت مشترک این است که چند کشوری که از کوهستان تا مصب میزبان رودخانه هستند، به زنده‌ماندن رود و به تجربه‌های بومی و هزاران ساله‌ بهره‌برداری از آن احترام بگذارند و عمل کنند. محیط‌زیست مقوله‌های بدون مرز است، ما نمی‌توانیم آن را صرفا در چارچوب داخلی حل و فصل کنیم و نیاز به کارگروه متخصص در سیاست‌های خارجی زیست‌محیطی و دیپلماسی محیط زیست برای مذاکرات بین‌المللی زیست‌محیطی با کشورها داریم. تا با دعوت کشورها به همکاری یا از طریق معاهدات بین‌المللی و کنوانسیون‌ها بتوانیم حقوق ازدست‌رفته محیط زیستمان را باز پس بگیریم.


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ آبان ۹۵ ، ۰۷:۱۸
پیمان صاحبی

 

تلاش بهارستانی‌ها برای تصویب لایحه حمایت از حیوانات بی‌سرپرست

 طی یک‌سال گذشته بارها شاهد انتشار فیلم‌ها و عکس‌هایی از حیوان آزاری در نقاط مختلف کشور بودیم که قربانیان اصلی این آزارها حیواناتی بی‌سرپرست بودند که با واکنش منفی مردم و مسئولان روبه‌رو شد، بنابراین انتظار برای سروسامان دادن به قوانین حوزه حمایت از حیوانات مطالبه‌ای بود که در دستور کار دولت قرار گرفت، زیرا بسیاری معتقد بودند اگر حیوان‌آزاری حتی حیوانات بی‌سرپرست مجازات داشته باشد، شاهد کاهش موارد اینچنینی خواهیم بود.

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه شهروند، برای نمونه با گسترش اعتراضات پس از انتشار فیلم آزار سگ شکاری توسط شکارچیان گلستانی بود که معاون محیط طبیعی و تنوع‌زیستی سازمان حفاظت‌ محیط‌زیست از ارسال پیش‌نویس ماده واحده حمایت از حیوانات ولگرد و بی‌سرپرست به هیأت دولت خبر داد و با اشاره به حیوان‌آزاری‌های اخیر تأکید کرده بود که «این سازمان باوجود عدم‌مسئولیت قانونی درخصوص حیوانات بی‌سرپرست یا ولگرد به‌ویژه در شهرها و به دلیل حساسیت‌ها و مطالبه عمومی، ماده واحده قانونی را به منظور سامان‌دادن وضع این حیوانات و جلوگیری از آزار و اذیت آنها تدوین و به هیأت دولت ارایه کرده است».


فرهاد دبیری با اشاره به قوانین موجود در کشور در زمینه حمایت از حیات‌وحش و حیوانات وحشی گفته بود: «قانون شکار و صید همچنین قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست ازجمله این قوانین است. درخصوص گونه‌هایی که دام تلقی می‌شوند، همچون شتر، گاو، گوسفند و بز نیز علاوه بر صاحب دام که دامدار یا چوپان است، به لحاظ مسائل مراقبتی و نظارتی نیز سازمان دامپزشکی اینها را تحت‌پوشش نظارتی و حمایتی قرار داد.» یکی از دغدغه‌های جمعی دیده‌شدن حقوق حیوانات ولگرد یا بی‌سرپرست بود که دبیری در این رابطه گفته بود: «منظور از حیوانات بی‌سرپرست و ولگرد، گربه یا سگ‌های ولگرد هستند که غالبا نیز در شهرها به صورت رهاشده زندگی می‌کنند و صرف‌نظر از برخی موارد که امکان ایجاد چالش به لحاظ مسائل شهری توسط آنها هست، مهم‌ترین چالش یا مشکل مرتبط با این حیوانات عدم‌برخورداری آنها از قوانین حمایتی درکشور است.»


لزوم تعیین تکلیف ماده واحده حمایت از حیوانات ولگرد
اکنون مجلسیان دست به کار شده‌اند تا لایحه دولت را با نقد و بررسی به قانونی جامع تبدیل کنند. سیدکاظم دلخوش‌اباتری در گفت‌وگو با خانه ملت، با تأکید بر ضرورت تعیین تکلیف ماده واحده حمایت از حقوق حیوانات بی‌سرپرست و ولگرد گفته است برای مقابله با حیوان‌آزاری‌ها در کشور باید این ماده واحده تعیین تکلیف و خلأ‌های قانونی برای حمایت از این حیوانات رفع شود.
وی معتقد است باید با متعدیان به محیط‌زیست همچنین افرادی که اقدام به حیوان‌آزاری می‌کنند به صورت جدی برخورد شود. تصریح کرد: همان‌طور که انسان حق حیات دارد، حیوانات هم حق زندگی داشته و ما انسان‌ها نباید این حق را از آنها سلب کنیم.
این نماینده مردم در مجلس دهم با تاکید بر لزوم حمایت بیشتر سازمان حفاظت محیط‌زیست و شهرداری از حیوانات ولگرد و بی‌سرپرست گفته «بهتر است این دستگاه‌ها پناهگاه و فضاهایی مخصوص برای نگهداری از این گونه حیوانات در نظر بگیرند تا از یک‌سو کمتر مورد آزار و اذیت قرار بگیرند و از سویی از انتشار بیماری‌ها در جامعه جلوگیری شود». هرچند این نماینده مجلس معتقد است شمار حیوان‌آزاری‌ها در کشور زیاد نیست اما اعتقاد دارد باید با فرهنگ‌سازی مناسب برای مقابله با حیوان‌آزاری مانند نکوهش حیوان‌آزاری از سوی رسانه‌ها شاهد کاهش حیوان‌آزاری شویم.
با توجه به عزم بهارستانی‌ها برای حمایت از حیوانات ولگرد، در نقد لایحه مذکور با دکتر حسین میرمحمدصادقی حقوقدان و دکترعباس تدین حقوقدان به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
دکترحسین میرمحمدصادقی، حقوقدان و عضو هیأت علمی دانشگاه در پاسخ به این سوال که تدوین لایحه‌ای برای حمایت از حیوانات بی‌سرپرست را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: موضوع حمایت از حیوانات، موضوعی است که از چند جهت قابل بحث است. یکی از بحث‌هایی که باید در اولویت قرار بگیرد، بحث خدماتی است که این حیوانات می‌توانند به مردم ارایه کنند. در این مورد حیواناتی که دارای صاحب یا نگه‌دارنده مشخصی هستند، در قانون تکلیف‌شان مشخص شده است، به گونه‌ای که صاحب حیوانات موظف است از آنها مراقبت و نگهداری کند و در صورتی‌که از طریق این حیوانات صدمه و آسیبی به کسی وارد شود، پرداخت جریمه یا دیه برعهده صاحب حیوان است. در این مورد، حتی صرف‌نظر از قوانین، در کتب فقهی نیز مشخص شده که صاحب حیوان مسئول بوده و باید خسارت وارده بر مردم را متحمل شود. هرچند به شکل غیرمستقیم ولی به اصطلاح حقوقی اگر حیوان باعث ورود صدمه به غیرشده باشد، صاحبش باید جبران خسارت کند.


قانون به فکر مردم باشد
این حقوقدان در توضیح این‌که نحوه جبران خسارت صدماتی که حیوانات ولگرد سبب می‌شوند چگونه باید باشد و در لایحه چه مواردی باید مدنظر قرار گیرد، گفت: با توجه به این‌که در قانون صحبتی از صدمه‌زدن و آسیب‌رساندن حیوانات ولگرد و بی‌سرپرست به میان نیامده و این موضوع مشخص نشده که صدمه وارده چگونه باید جبران خسارت شود، بنابراین یکی از مسائلی که باید در لایحه حیوانات ولگرد و بی‌سرپرست قرار گیرد، مسأله چگونگی پرداختن خسارات است. این استاد حقوق جزا در ادامه تأکید کرد: ازجمله این مسائل «چگونگی کنترل این دسته از حیوانات یا در موارد لازم چگونگی معدوم‌کردن‌شان به گونه‌ای که موجب واردشدن صدمه به مردم نشوند»، است که از اهمیت بالایی برخوردار بوده و جزو مواردی است که باید پیش‌بینی شود. بحث دیگری که پیرامون این موضوع وجود دارد، بحث حمایت از حیوانات بی‌سرپرست و ولگرد است. دکتر صادقی با بیان این جمله که «به نظر می‌رسد ما به تصویب چنین قانونی نیازمندیم» در توضیح اهمیت آن گفت: با توجه به مواردی که در شبکه‌های مجازی پخش و موجب جریحه‌دارشدن احساسات، روح و روان بسیاری از مردم‌ شده، بهتر است برای این موضوع چاره‌ای اندیشید. برای مثال جوانی سگ ولگردی را به وسیله طنابی که دورگردنش بسته بود، دور سر خود می‌چرخاند و سپس آن حیوان را حلق‌آویز می‌کند، پیکر نیمه جانش را روی زمین می‌کشد و در آخر هم با شلاق‌زدن حیوان زبان‌بسته جانش را می‌ستاند.


آموزه‌های دینی در دست فراموشی
میرمحمدصادقی با اشاره به این‌که مهربانی با حیوانات از آموزه‌های دینی ما است و مردم باید با آنها مهربان باشند، گفت: در مواردی که با خشونت نسبت به حیوانات مواجه هستید، طبعا نیاز به قانونی برای حمایت از آنها احساس می‌شود. همچنین اگر این لایحه به تصویب برسد، طبعا برای افرادی که نسبت به حیوانات اعمال خشونت می‌کنند، مجازات‌هایی در نظر گرفته می‌شود. این مجازات‌ها به نظر خوب و مفید به نظر می‌رسد و با آموزه‌های دینی ما که مهربانی با حیوانات را توصیه کرده، همخوانی دارد.
این حقوقدان خاطرنشان کرد: با توجه به کلی‌بودن مبحث حمایت از حیوانات بی‌سرپرست و ولگرد بهتر است در ابتدا این موضوع سازماندهی شود، سپس در این راستا اقدام شود. با نظر به این‌که آزار و اذیت حیوانات اقدامی غیرانسانی است و باعث ابراز خشونت بیش از بیش در جوانان و نوجوانان می‌شود، باید از این نوع رفتار با حیوانات جلوگیری کرد.
به گفته این استاد دانشگاه درست است که حقوق حیوانات نباید پایمال شود اما در عین حال نباید از حقوق مسلم مردم و حقوق شهروندی نیز غافل شد و شهرداری‌ها و ارگان‌ها موظف هستند به فکر چاره‌ای برای این دسته از حیوانات باشند.


احیای فرهنگ مهربانی با حیوانات در کتب آموزشی
«چند سالی است که فرهنگ حیوان‌دوستی میان ایرانیان از بین رفته است، به طوری که داستان‌هایی که گویای مهربانی با حیوانات بود و به نوعی از آموزه‌های دینی ما به حساب می‌آمد، حذف شد. همان‌طور که در گزارش پیشین «شهروند» به این موضوع اشاره کرده بودیم صداوسیما پخش برنامه‌هایی که در آن از حیوانات نگهداری می‌شود و تبلیغ رفتار مناسب با حیوانات را در مضمون خود دارد، ممنوع کرده است و حتی از کتب مدارس هم داستان‌های مربوط به حیوانات حذف شده‌اند.» صادقی در این زمینه با اشاره به فقر فرهنگی و فراموشی مهربانی با حیوانات ادامه داد: با توجه به حذف داستان‌ها و برنامه‌های آموزشی صداوسیما، غافل از این‌که تاثیرگذاری کتب درسی و رسانه‌ها بیش از هر چیزی می‌تواند باشد، بهتر است مجددا این‌گونه برنامه‌ها و داستان‌های درسی احیا شود. همچنین جوانان و نوجوانان ما باید ابتدا تحت آموزش‌های لازم از طریق شبکه‌های مجازی، رسانه‌ها و کتب درسی قرار گیرند.
وی ادامه داد: همچنین اگر این موضوع مورد پذیرش جامعه باشد که حیوانات را به‌عنوان یک رفتار اخلاقی بپذیرند، انجام کار فرهنگی به مراتب با سهولت بیشتری انجام خواهد شد و در این صورت می‌توانیم مجددا فرهنگ مهربانی با حیوانات را میان جامعه رواج دهیم و دیگر نیازی به مجازات‌های کیفری نیست.


قانون می‌تواند بازدارنده باشد
این وکیل دادگستری با اشاره به این‌که برای حمایت از حیوانات بی‌سرپرست و ولگرد قانون می‌تواند امری بازدارنده باشد، ادامه داد: همچنین باید اقدامی مبنی‌بر قانونگذاری در این راستا صورت پذیرد تا از آزرده‌شدن حیوانات و ایجاد رعب و وحشت و صدمه به مردم جلوگیری شود. در این صورت چنین اقدامی می‌تواند موثر واقع شود.


حمایت صرف کافی نیست
وی با اشاره به محتوای لایحه حمایت از حیوانات ولگرد گفت: چنانچه از عنوان این لایحه پیداست فقط بحث حمایتی مدنظر است که صرف در نظر گرفتن حمایت از حیوانات می‌توان از انجمن‌های حفاظت محیط‌زیست کمک گرفت ولی به هیچ وجه کافی نیست و باید در لایحه‌ای جامع تمامی این مسائل مطرح و به قانون مبدل شود.
این حقوقدان در پاسخ به این سوال که آیا ضمانت اجرای مناسبی برای حمایت از حیوانات ولگرد در نظر گرفته شده است و این‌که چه نوع ضمانت اجرایی باید در نظر گرفته می‌شد، توضیح داد: با توجه به این‌که آزار و اذیت حیوانات از نظر موازین دینی عملی حرام محسوب می‌شود، برای هر عمل حرامی، تعزیری در نظر گرفته شده است، مجلس ضمانت اجرایی که می‌تواند در نظر گیرد، اعمال مجازات برای کسانی است که موجب اذیت و آزار این حیوانات می‌شوند. حال این مجازات می‌تواند حبس یا جزای نقدی باشد. در نتیجه با پیش‌بینی ضمانت اجرای کیفری از چنین اقدامات غیرانسانی جلوگیری شود.


دچار خلأ قانونی هستیم
میرمحمدصادقی همچنین با اشاره به این‌که با عدم‌جامعیت قانونی برای این موضوع مواجه هستیم، اضافه کرد: به‌طورکلی قانونی پیرامون حمایت از حیوانات وجود ندارد ولی در مواد قانون تعزیرات به آن اشاره شده که پاسخگوی نیاز‌های فعلی ما نیست، همچنین در موادی از بهداشت عمومی و حفاظت از محیط‌زیست به این موضوع اشاره‌هایی شده است ولی ما نیازمند قانون مدون و جامعی برای حمایت از حقوق حیوانات اعم از بی‌سرپرست و ولگرد یا غیره هستیم .


زمینه‌های اجرای قانون فراهم شود
این حقوقدان در بیان راهکارهایی که ممکن است سبب تأثیر مثبت اجرای این قانون در جامعه شود نیز گفت: این قانون در صورتی عمل خواهد کرد و نتایج مثبت خواهد داشت که ابتدا زمینه‌های اجرای آن فراهم شود و افراد در صورت دیدن آزار و اذیت حیوانات به مراجع مربوطه گزارش دهند و حمایت از مردم نیز در دستور کار قرار گیرد. همچنین سازمان‌هایی که وظیفه حفاظت و حمایت از حیوانات را برعهده دارند، این موضوع را در دستور کار خود قرار دهند و از آن سر باز نزنند. ولی با توجه به این‌که در این ماده فقط از حمایت حیوانات سخن به میان آمده، بهتر است همگی این مقولات در یک ماده چند‌جانبه تهیه و تدوین شود، در این صورت از بازدارندگی و تعادل بیشتری برخوردار است.


قوانین بین‌الملل، قوانین الزام‌آور نیستند
عباس تدین، حقوقدان و استاد دانشگاه از دیگر صاحب‌نظران با نگاهی به قوانین فعلی در دفاع از حقوق حیوانات بی‌سرپرست گفت: در قانون موجود، قوانینی تحت چنین عنوانی وجود ندارد، در موارد جزیی مانند قانون مجازات اسلامی بحث تعزیرات در ماده ٦٧٩ و ٦٨٠ بحث حمایتی از حیوانات به میان آمده که تأکید حمایتی روی حیواناتی است که شکار آنها ممنوع اعلام شده یا حلال گوشت هستند یا در مواردی صید حیوانات حفاظت‌شده ممنوع اعلام شده که فقط بندهایی از یک ماده به این موضوع اختصاص داده شده است.
این وکیل دادگستری اضافه کرد: با توجه به این‌که آزار و اذیت حیوانات در برخی از مواد قانون تعزیرات اشاره شده و این موضوع مورد منع قرار گرفته که دارای مجازات‌های حبس و جزای نقدی است باید گفت این نگاه قانونگذار مثبت بوده است.


تدین با اشاره به اصل ٥٠ قانون اساسی که اذعان دارد «هر گونه آسیب رساندن به محیط‌زیست یا شکار حیوانات دارای جزای نقدی و در صورت نیاز اعمال مجازات حبس در پی خواهد داشت»، ادامه داد: برای درک بهتر این موضوع باید به ماده ٦٧٩ اشاره کنیم که در تعریف آن این‌گونه آمده است «هرکس به عمد و بدون ضرورت حیوان حلال گوشت متعلق به دیگری یا حیواناتی را که شکار آنها توسط دولت ممنوع اعلام شده است، بکشد یا مسموم یا تلف یا ناقص کند، به حبس از ٩١ روز تا ٦ ماه یا جزای نقدی از ٠٠٠/٥٠٠/١ ریال تا ٠٠٠/٠٠٠/٣ ریال محکوم خواهد شد». همچنین از مواد دیگری که به حمایت از حیوانات پرداخته و برای آسیب رساندن به حیوانات مجازات در نظر گرفته شده، ماده ٦٨٠ است که در تعریفی که ارایه کرده به این شکل آمده است «هرکس برخلاف مقررات و بدون مجوز قانونی اقدام به شکار یا صید حیوانات و جانوران وحشی حمایت‌شده کند به حبس از ٣ماه تا ٣‌سال یاجزای نقدی از ٠٠٠/٥٠٠/١ ریال تا ٠٠٠/٠٠٠/١٨ ریال محکوم خواهد شد.» بنابراین این دو ماده، همه داشته‌های قوانین در حمایت از حیوانات هستند و با وجود این مواد قانونی، ما شاهد حداقل قوانین برای جلوگیری از حیوان‌آزاری هستیم، زیرا صرف این دو ماده برای جلوگیری از حیوان‌آزاری کفایت نمی‌کند.


این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که در قوانین بین‌المللی شرایط حمایت از حیوانات ولگرد چگونه است، گفت: اگر بخواهیم از دریچه بین‌المللی به این موضوع بنگریم، شاهد وجود چند سند هستیم. اما این سند‌ها بیشتر از آن‌که شبیه به قانون و لازم‌الاجرا باشند بیشتر جنبه بازدارندگی دارند. برای مثال اعلامیه رسمی کنفرانس سازمان ملل درخصوص محیط‌زیست در ‌سال ١٩٧٢، کنفرانس تجارت بین‌المللی در رابطه با گونه‌های حیوانی و گیاهی در معرض خطر که منجر به مصوب‌ سال ١٩٧٣ شده است یا حتی اعلامیه جهانی حقوق حیوانات در یونسکو مصوب ١٩٧٨ وجود دارد که هیچ‌کدام جنبه الزام‌آور ندارد و همه دارای جنبه ارشادی هستند که همه اینها به سایر کشور‌ها پیشنهاد داده قوانینی را در چارچوب قوانین خود در حمایت از حیوانات و محیط‌زیست وضع کنند.
وی ادامه داد: متاسفانه در قوانین بین‌الملل سند الزام‌آوری دیده نمی‌شود و هر کشور بسته به میزان اهمیتی که برای این موضوع قایل شده‌ وضع قوانین می‌کند، برای مثال کشور فرانسه بخش عمده‌ای از قوانین خود را به حمایت از حیوانات اختصاص داده است. از دیگر کشور‌هایی که برای این موضوع اهمیت ویژه‌ای قایل بودند و وضع قانون کرده‌اند می‌توان به انگلستان، بلژیک، آلمان و آمریکا اشاره کرد.


تصویب قانون، الزام‌آور است
تدین با اشاره به این‌که در آموزه‌های فقهی و شرعی که وجود دارد، مهربانی با حیوانات بسیار تأکید شده و باید از آزار و اذیت حیوانات بپرهیزیم، ادامه داد: اما صرف آموزه‌های فقهی برای ما کافی به نظر نمی‌رسد، زیرا با وجود چنین آموزه‌هایی نه‌تنها شاهد اذیت و آزار حیوانات هستیم، بلکه روزبه‌روز بر تعداد این افراد افزوده می‌شود، بنابراین با توجه به خلأ قانونی که در این رابطه وجود دارد، ما نیازمند قانون جامع و مدونی برای جلوگیری از حیوان‌آزاری هستیم. وی در پاسخ به این سوال که اکنون با توجه به خلأ قانونی چگونه باید از حقوق حیوانات دفاع کرد، گفت: اما حال که خبری از قانون مشخصی نیست، نیاز ما به تشکل‌های مدنی و ان‌جی‌او‌هاست، زیرا قبل از وضع قانون باید فرهنگ آن را در بین جوامع رواج داد.زمانی قانونی درست و کارآمد خواهد بود که برای آن فرهنگ‌سازی این موضوع از مدارس شروع و حتی رشته‌هایی در دانشگاه‌ها پیش‌بینی شود. مانند حقوق حیوانات، حقوق بین‌الملل محیط‌زیست، بتوانیم حقوق بین‌الملل حیوانات تا، از این طریق می‌توانیم آگاه‌سازی قشر نخبه را انجام دهیم و این قشر را موظف بداریم به آحاد جامعه این آموزش‌ها را منتقل کنند.


وی با اشاره به تلاش مجلس برای به نتیجه رساندن لایحه حمایت از حیوانات ولگرد توضیح داد: نباید گام مثبت استقبال مجلس از حمایت از حیوانات را از نظر دور پنداشت و اگر جامعه ما نیازمند چنین قانونی نبود، شاهد چنین هجمه استقبال از سوی نمایندگان نبودیم، زیرا اگر این لایحه به قانون مبدل نشود باعث خواهد شد عده‌ای افراد سودجو از این موضوع بهره‌مند شوند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ آبان ۹۵ ، ۰۷:۱۷
پیمان صاحبی


 

خزر «چهره» آبی‌ات پیدا نیست

بوی فاضلاب را از چند صد متری می‌شود حس کرد. جلبک‌ها مانند پشمی به رنگ سبزه تیره و خاکستری، سنگ‌های کف رودخانه را پوشانده‌اند؛ رودخانه‌ روستای «چهره» از توابع شهرستان بابل که تا 10 سال پیش پر از ماهی بود و بچه‌های روستا در آن آب تنی می‌کردند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، چهره «درکا چره» اما حالا با فاضلاب شهرک صنعتی بابل‌کنارچرکین شده؛ چرکین و کثیف و بویناک. اما قضیه فقط این نیست؛ آب زلال درکا چره، چند سالی است مثل سمی مهلک به خزر می‌ریزد، ماهی‌ها را می‌کشد و مثل همه رودهای آلوده دور و بر خود، زندگی خزر را به خطر می‌اندازد.

مردم روی پل وسط روستا ایستاده‌اند و با صدای بلند حرف می‌زنند. یکی از نامه نگاری‌های بی‌پاسخ با محیط زیست بابل می‌نالد و دیگری از روزگار خوب این رودخانه می‌گوید. یکی سرش را از پنجره بیرون آورده و با تجمع‌کننده‌های روی پل همراهی می‌کند و دیگری از زیر پل داد می‌کشد و از این می‌نالد که همه دارند مریض می‌شوند و در این میان درکا چره همچون قربانی بی‌صدای این داستان، تلخ و بدرنگ از زیر پل می‌گذرد. داخل آب کم عمق رودخانه که تبدیل به محلی باتلاقی شده هیچ جانداری دیده نمی‌شود. کناره‌های رودخانه از آن طرف که به خانه‌های روستایی متصل است، سنگ‌چین شده و طرف دیگر به درختانی می‌رسد که باتلاقی چرکین در میانه‌شان گرفته. آب آلوده‌ از روی سنگ‌های پوشیده از جلبک می‌گذرد و در گوشه کنارها راکد می‌ماند. درکا چره را بطری‌های نوشابه و پوست چیپس و پفک تزئین کرده است.


سیده عالیه حسینی حسابی از وضعیت رودخانه عصبانی است. لحظه‌ای ناله و نفرین می‌کند و لحظه‌ای دعا و تشکر: «ما روستایی‌ها اهل ناله و نفرین نیستیم اما شما ببین چه به روز ما آورده‌اند که این‌طور ناراحت هستیم. ما یک روز با آب این رودخانه چایی درست می‌کردیم و بچه‌هایمان در آن آب بازی می‌کردند اما حالا شما نگاه کن چه به روزش آمده. نه قیافه‌ای دارد و نه رنگ و بو و صفای گذشته را. تا دل‌تان بخواهد از بابل و تهران آدم آمده که اوضاع اینجا را درست کند اما هیچ‌کدام کاری نکرده‌اند. به امام حسین این‌کار ثوابش بیشتر از زیارت است.»


روستای چهره در بیست کیلومتری شهرستان بابل بیش از هزار سکنه دارد. روستایی که شغل اکثر مردمش باغداری و زراعت برنج است. در بالادست این رودخانه، شهرک صنعتی بابلکنار سال‌هاست که مشغول فعالیت است. آب آلوده کارخانه‌های فعال در شهرک وارد تصفیه خانه هم می‌شود ولی خبری از تصفیه نیست. محمود عبدی دهدار روستای چهره که خودش مشغول تحصیل در رشته مدیریت است می‌گوید: «از هر جایی که فکرش را بکنید برای بازدید آمده‌اند. از محیط زیست تهران گرفته تا بخشداری، فرمانداری و استانداری. به وزیر بهداشت هم نامه داده‌ایم و هر کسی که آمده آلودگی آب این رودخانه را تأیید کرده. آلودگی قابل کتمان نیست. محیط زیست هم شکایت کرده و شماره نامه را به ما داده تا پیگیری کنیم اما خبری از نامه ما در دادگاه نیست.»


غیر از چند کارخانه فعال در شهرک صنعتی بابل‌کنار از بقیه آنها، تنها صدای سگ‌های نگهبان که در حیاط کارخانه می‌چرخند بلند است. اسکلت‌های نیمه تمام سوله‌هایی که فقط برای گرفتن وام از دولت قبل بالا رفته‌اند جا به جای شهرک دیده می‌شود. از پشت چند کارخانه می‌گذریم و وارد فضای جنگلی می‌شویم از لای بوته‌های تمشک و درختچه‌های وحشی تیغ‌دار عبور می‌کنیم. محمود عبدی جلوتر می‌رود تا سر لوله تصفیه خانه را پیدا کند. زیر بوته‌ها آب تمیز رودخانه پشت سنگ بزرگی جمع شده. آب تمیز و شفافی که عبدی با آن دست و رویش را می‌شوید تا نشان دهد چقدر تمیز و سالم است. لوله تصفیه خانه هم داخل آب رها شده. اطراف لوله پر از جلبک‌هایی است که دور سنگ‌های اطراف لوله جمع شده. تفاوت آبی که زیر پل از وسط روستا می‌گذشت با آب زلال اینجا کاملاً مشخص است.


خانه‌ سیفی چسبیده به رودخانه است. 15 سال پیش از شهر بابل به روستای پدری‌اش آمد تا اینجا زندگی کند اما حالا راه می‌رود و خودش را لعنت می‌کند که این چه تصمیمی بوده و راحت داشته در بابل زندگی می‌کرده. بوی بد رودخانه امان او و خانواده‌اش را بریده: «من اطلاع موثق دارم که این آب کثیف از کجا وارد رودخانه می‌شود. هر بار هم که می‌آیند اینجا برای بازدید، باید ببینید چطور همه جا را تمیز و مرتب می‌کنند. توی اداره‌ها آدم دارند و از پیش به آنها اطلاع می‌دهند. الان را نگاه نکنید که آب کم عمق است و کمتر بو می‌آید. فاضلاب را ساعت یک یا دو شب رها می‌کنند که مردم خوابند. آبروی ما را برده‌اند و هر بار که میهمان داریم باید غصه این بوی لعنتی را بخوریم.»


براری هم ادامه حرف هم محله‌ای قدیمی‌اش را می‌گیرد و می‌گوید: «من اینجا یک ساختمان چهارطبقه ساختم. اما آنقدر بوی بدی می‌آمد که نتوانستیم زندگی کنیم. مجبور شدم بروم روستای دیگری زندگی کنم. پدر و مادرم چون سن بالایی دارند همین‌جا مانده‌اند. سه طبقه دیگر خانه هم خالی مانده. اینجا روزگاری برای خودش بهشتی بود و پدرم تعریف می‌کرد درآب رودخانه ماهی آزاد می‌گرفتند. ماهی آزادی که از دریا خزر تا اینجاها می‌آمد بالا. اما حالا بوی بد و کثیفی امان روستا رو بریده و در چند صدمتری رودخانه هم بو می‌آید.» مشکل آب یا همان فاضلاب شهرک بابل‌کنار تنها به روستای چهره آسیب نمی‌رساند بلکه به روستاهای دیگر مثل «کلاری‌کلا» و روستاهای کوچک دیگر هم سر می‌زند و بعد به «بابلرود» می‌ریزد. بابلرود هم که یکی از پرآب‌ترین رودخانه‌های شمال کشور است. این رودخانه بعد از پیچ و تابی 78 کیلومتری میان جنگل‌ها و مزارع به دریای خزر می‌ریزد.


طهماسب هدایتی استاد دانشگاه و کارشناس جغرافیای اقتصادی و انسانی که در زمینه آلودگی‌های دریای خزر و استان مازندران نیز پژوهش‌های فراوانی انجام داده در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران از سرازیر شدن حجم بالای فاضلاب صنعتی و شهری و روستایی به دریای خزر می‌گوید: «دریاچه خزر بزودی تبدیل به یک حوضچه آلوده خواهد شد. ما هر روز با بالا رفتن جمعیت در مازندران زباله‌های بیشتری در رودخانه‌ها می‌ریزیم و این فقط مختص به بابلرود نیست. در همه شهرها و روستاها وضعیت همین است. چه رودخانه «تجن» در ساری چه «چشمه کیله» تنکابن، همگی بعد از اینکه در مسیرشان از کوه تا دریا بارها توسط روستاییان و شهرنشینان به عنوان جایی برای تخلیه فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرند به دریای خزر می‌ریزند.»


هدایتی آلاینده‌های صنعتی را یکی از خطرناک‌ترین آلودگی‌ها می‌داند و آن را محصول بیکاری و تلاش برای پایین آوردن حجم بیکاری بدون در نظر گرفتن مزیت‌های نسبی، در شمال کشور می‌داند. به عبارت دیگر این سؤال را می‌توان مطرح کرد که آیا واقعاً مازندران و گیلان هم باید همچون اراک صنعتی شوند؟ ظاهراً برای فرار از بیکاری از ساخت هرگونه واحد صنعتی ناهمخوانی با منطقه، استقبال شده و حالا این درخت ثمره تلخی به بار آورده است. هدایتی بی‌توجهی نسبت به آلودگی‌های شهرک‌های صنعتی و از بین رفتن بافت طبیعی را آفت بزرگی در منطقه می‌داند: «با اینکه شهرک‌های صنعتی زیادی در مازندران وجود ندارند اما آلودگی‌هایی که ایجاد می‌کنند، باید مورد توجه مسئولان قرار بگیرد و این آلودگی‌ها شاید خیلی خطرناک‌تر از آلودگی‌های دیگر باشد.» رودخانه بابلرود که حالا یکی از آلوده‌ترین رودخانه‌های شمال کشور است روزگاری پر از ماهی بود و مردم بابل و بابلسر در آن شنا می‌کردند اما حالا هر روز به وضوح و به دور از دید مسئولان شب‌ها کثیف‌ترین فاضلاب‌های صنعتی و شهری و روستایی را در آن تخلیه می‌کنند و گردشگران عزیز هم این هدیه را با بطری نوشابه و چیپس و پفک و ظرف‌اش زینت می‌دهند. آب مرده شوی خانه هم سر جای خود. شمال و زیبای‌های مثال زدنی آن هر روز به دست ساکنان و مسافران رو به اضمحلال می‌رود. انگار همه دست به دست هم داده‌ایم به مهر تا آخرین تکه سبز ایران را بزودی تبدیل به خاکستر کنیم.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ آبان ۹۵ ، ۰۷:۱۵
پیمان صاحبی